Pharizeërs, afkomstig van een Hebreeuwsch woord, dat afgescheidenen beteekent en wél zoodanigen, die zich afscheiden van de zondige menigte en zich bij uitnemendheid tot de vromen rekenen, is de naam eener kerkelijk-staatkundige secte in Israël, welke vermoedelijk in de dagen van Esra ontstond. Zij handhaafden op godsdienstig gebied met angstvallige naauwgezetheid de wetten en instellingen van Mozes en hielden zich daarenboven aan de voorvaderlijke overleveringen. Voorts waren zij de schriftgeleerde leidslieden des volks en telden in de dagen van Herodes omstreeks 6000 leden. In den tijd, toen Jezus optrad, waren zij in onderscheidene scholen verdeeld, van welke die van Hillel en die van Sjammai de beroemdste waren.
De eerste vertegenwoordigde het gematigde, de tweede het gestrenge Pharizeïsmus. Het verschil dier beide scholen was gelegen in de toepassing der wet van Mozes op het maatschappelijk leven en stond zoowel in verband met het burgerlijk regt als met de godsdienstige plegtigheden. De kern van het Pharizeïsmus was gelegen in het denkbeeld „geregtigheid”, en de weg tot deze werd in alle bijzonderheden en kleinigheden afgebakend, zoodat de geheele godsdienst in eene aaneenschakeling van vormen veranderde, welke men gedurig vermeerderde zonder ze te kunnen besnoeijen. Vasten, bidden, het volbrengen van afwasschingen, het geven van tienden en van aalmoezen werd hoofdzaak, en daarbij werd de godsdienstige gezindheid op den achtergrond geschoven. Vandaar de geveinsdheid, waarvan zij door den grooten Leeraar van Nazareth op zulk eene ernstige wijze werden beschuldigd. De Pharizeërs stonden tegenover de Sadduceërs als de volksmannen tegenover den priesteradel, als de aanhangers der overlevering met haar bijgeloof en hare zinledige ceremoniën tegenover de voorstanders van de geschrevene wet en van het eenvoudig geloof. Toch heeft de rigting der Pharizeërs op den duur de overhand behouden bij Abrahams nakomelingschap.
