Perthes. Onder dezen naam vermelden wij: Friedrich Christoph Perthes, een verdienstelijk boekhandelaar, geboren te Rudolstadt den 21sten April 1772. Na een wélbesteden leertijd stichtte hij te Hamburg in 1726 een boekhandel, waarvan Johann Heinrich Besser, later zijn zwager, deelgenoot werd. Hij legde zich vooral toe op het uitgeven en kwam hierdoor in aanraking met de uitstekendste mannen op velerlei gebied van wetenschap, bijv. met zijn toekomstigen schoonvader Matthias Claudius en met de beide graven van Stolberg.
In 1813 plaatste hij zich te Hamburg aan het hoofd van den opstand tegen de Franschen, zoodat hij bij den terugkeer van deze gevonnisd werd. Hij nam inmiddels deel aan de veldtogten in het noordwesten van Duitschland. Als lid van de Hanseatische Commissie en als afgevaardigde bewerkte hij in het hoofdkwartier der Verbondene Mogendheden te Frankfort aan de Main, dat de voormalige Hansesteden hare vrijheid herkregen. Toen hij echter na de vernietiging der Fransche heerschappij naar Hamburg terugkeerde, had zijne zaak groote schade geleden. Hij slaagde er echter in, zijne verbindtenissen op eene eervolle wijze na te komen, terwijl hij tevens zijne krachten inspande om den bloei van geheel Hamburg te bevorderen. Na den dood van zijne eerste vrouw verhuisde hij in 1821 naar Gotha, om aldaar een boekhandel te stichten, terwijl hij zijne zaak te Hamburg overdroeg aan zijn zwager Besser en aan diens schoonzoon Mauke.
Eene hoogst belangrijke onderneming van Perthes is eene nieuwe uitgave van de „Geschichte der Europäischen Staaten” van Heeren en Ukert, waaraan hij de uitstekendste geschiedkundigen verbonden heeft; zij wordt sedert 1875 onder de redactie van W. von Giesebrecht voortgezet en voltooid. Hij was onder de Duitsche boekhandelaars een man van groot gezag, en zijn invloed was niet gering op de bepalingen omtrent den nadruk en de vrijheid van drukpers, alsmede op het stichten eener beursvereeniging te Leipzig. Hij overleed den 18den Mei 1843. Van zijne 3 zonen heeft de oudste, Friedrich Matthias (geboren den 16den Januarij 1800 en overleden den 28sten Augustus 1859), zich bekend gemaakt door onderscheidene godgeleerde geschriften, zooals: „Die alte und neue Lehre über Gesellschaft, Staat und Kirche (1849; 3de druk, 1850)” en „Leben des Bischofs Chrysostomus (1853)”. De tweede, Clemens Theodor (geboren 2 Maart 1809, overleden 25 November 1867), was hoogleeraar te Bonn en schreef eene levensgeschiedenis van zijn vader (6de druk, 1872, 3 dln), alsmede: „Politische Zustände und Personen in Deutschland zur Zeit der Französischen Herrschaft (2de druk, 1862)” en „das Deutsche Staatsleben vor der Revolution (1845), — en de derde, Andreas Hansa Traugott (geboren den 16den December 1813), zette den boekhandel van zijn vader voort totdat hij dien in 1874 opdroeg aan zijn zoon Emil.
Wilhelm Perthes, geboren te Gotha den 18den Junij 1793. Hij werd eigenaar van den boekhandel zijns vaders te Gotha, en gaf niet alleen sedert 1816 den „Gothaischen Hofkalender” en sedert 1827 het „Gothaisches Taschenbuch der deutschen gräflichen und (sedert 1848) der freiherrlichen Häuser” in het licht, maar ook de geschriften der uitstekendste aardrijkskundigen, bijv. die van Stieler, Berghaus, Diez, Reichard, Sprüner, Stülpnagel en Sydow. Hij overleed den lOden September 1853 en liet zijne zaak achter aan zijn zoon Bernhard Wilhelm (geboren 3 Julij 1821), die haar aanmerkelijk heeft uitgebreid. Aldaar verschijnen sedert 1855 onder de redactie van Petermann de belangrijke „Mittheilungen aus Justus Perthes’ geographischer Anstalt” en sedert 1866 het „Geographisches Jahrbuch” van Behm. Hij overleed den 27sten October 1857, maar de boekhandel wordt door zijne weduwe en door Rudolf Besser voortgezet.
