Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 10-08-2018

Oersted

betekenis & definitie

Onder dezen naam vermelden wij:

Hans Christian Oersted, een beroemd natuurkundige, geboren te Rudkjöbing op Langeland den 14den Augustus 1777. Hij studeerde te Kopenhagen in de geneeskunde, wijdde zich weldra aan de natuurkunde en genoot den omgang van den dichter Oehlenschläger. In 1800 begon hij voorlezingen te houden over de scheikunde, — in 1801—1803 deed hij eene reis door Nederland en Duitschland en vertoefde een jaar te Parijs, — en in 1806 werd hij hoogleeraar in de natuurkunde. Hoogst belangrijk is zijne ontdekking van het electromagnetismus, beschreven in zijne „Expérimenta circa efficaciam conflictus electrici in acum magnecicam (1820)”. In 1824 stichtte hij een natuurkundig genootschap, en in 1829 werd hij directeur van de polytechnische school te Kopenhagen. Ook was hij de overige bevorderaar van het houden van vergaderingen van Skandinavische natuurkundigen, en sedert 1824 buitengewoon lid van de Fransche Académie.

Hij overleed den 9den Maart 1851. Oersted was niet alleen een uitmuntend onderzoeker der natuur, maar ook een man van ongemeene ontwikkeling en beschaving, een schrander denker en een gevoelvol mensch. Van zijne geschriften vermelden wg : „Naturlärens mechaniske Deel (1844: 2de druk, 1851— 1852)”, — „Aanden i Naturen (1849—1850, 2 dln)”, — „To Capitler af det Skjönnes Naturläre 1845)”, — „Die Naturwissenschaft in ihrem Verhältnisse zu Dichtkunst und Religion (1850) ”, — „Die Naturwissenschaft und die Geistesbildung (1850)”. — „Neue Beitrage zu dem Geist in der Natur (1851)”, — „Schriften über allgemeine menschliche Verhältnisse (1851) ”, — „Charakter und Reden (1851)”, — en den dichtbundel „Luftskibet (1836)”. — In 1876 verrees te Kopenhagen een standbeeld te zijner eer.

Anders Sandöe Oersted, een neef van den voorgaande en een verdienstelijk kruidkundige. Hij werd geboren te Rudkjöbing den 21sten Junij 1816, zag zich in 1862 benoemd tot hoogleeraar in de kruidkunde aan de universiteit te Kopenhagen en overleed aldaar in September 1873. Hij heeft veel gereisd in Amerika en een goeden naam verworven door zijne geschriften: „Chênes de l’Amérique tropicale (1868)”, — en „L’Amérique centrale (1873)”.

Anders Sandöe Oersted, een broeder van Hans Christian en een der voortreffelijkste regtsgeleerden van Denemarken, geboren te Rudkjöbing den 21sten December 1778. Hij klom allengs op tot de hoogste regterlijke waardigheden en werd in 1842 minister. Ten gevolge der bewegingen van 1848 moest hij met zijne ambtgenooten de portefeuille nederleggen, terwijl hij tevens zgn ontslag ontving als procureur-generaal. Hij zag zich echter afgevaardigd naar de Grondwetgevende Vergadering en vervolgens naar het Landsthing, werd in April 1853 eerste minister en minister van Eeredienst, daarna van Binnenlandsche Zaken, en eindelijk van Eeredienst en Justitie, en bragt in die betrekkingen onderscheidene wetten tot stand. De oppositie dwong echter het bewind, om den 12den December 1864 af te treden en stelde de ministers zelfs in staat van beschuldiging, doch zij werden den 28sten Februarij 1856 vrijgesproken. Oersted overleed den 1sten Mei 1860. Hij heeft zich zeer verdienstelijk gemaakt door verbetering der Deensche wetten, en tot zijne belangrijkste geschriften behooren zijn „Haandbog over den danske og norske lovkyndighet (1822—1836, 6 dln)”. Ook leverde hij een groot aantal opstellen in tijdschriften, en zijn laatste werk was: „Af mit livs og min tids historie (1851—1855, 4 dln)”.

< >