Octavius is de naam van een plebejisch Romeinsch geslacht, afkomstig uit Latium. Van zijne leden vermelden wij:
Cnejus Octavius, die zich vooral onderscheidde in den oorlog tegen Perseus, waarin hij in 168 vóór Chr. als praetor bevel voerde over de vloot en te Samothrace den bij Pydna geslagen Perseus gevangen nam. Hij verkreeg dientengevolge in 167 een triomf en in 165 het consulaat. In 162 vertrok hij als gezant naar Syrië, maar werd te Laodicéa vermoord. — Zijn zoon Marcus Octavius was in 133 volkstribuun met Tiberius Sempronius Gracchus, verzette zich tegen de akkerwet van dezen en werd om die reden afgezet.
Cnejus Octavius, een kleinzoon van den voorgaande. Hij verkreeg door den invloed van Sulla in 87 vóór Chr. het consulaat met Cornelius Cinna, en als deze door wetten, die aan den volkswensch beantwoordden, onrust verwekte, plaatste hij zich aan het hoofd der senaatspartij en verjoeg Cinna uit de stad. Toen deze echter met een leger terugkeerde en zich van het gezag meester maakte, werd Octavius met onderscheidene van zijne medestanders gedood. —Zijn broeder Marcus Octavius is bekend door de „lex Octavia”, waardoor hij als volkstribuun de graanwet van Cajus Gracchus verzachtte, — en zijn zoon Lucius Octavius was eerst stadhouder op Sicilië en daarna consul.
Marcus Octavius, aedilis curulis in het jaar 50 vóór Chr. Hij was in den burgeroorlog tusschen Pompejus en Caesar een der vlootvoogden van eerstgenoemde, behaalde in 49 aan de kust van Illyrië eene overwinning op Dolabella en dwong Antonius tot de overgave. Hij leed echter bij de vruchtelooze belegering van Salonae groote verliezen en nam na den slag bij Pharsalus deel aan den oorlog in Afrika. Vermoedelijk voerde hij in den slag bij Actium het bevel over het centrum der vloot van Antonius.
Cajus Octavius, tot een jongeren tak van dit geslacht behoorend. Hij werd in 61 vóór Chr., nadat hij vooraf de betrekking van aedilis bekleed had, tot praetor verheven en bestuurde in 60 en 59 met den titel van proconsul de provincie Macedonië. Op den togt derwaarts vernietigde hij de nog overgeblevene benden van Catilina en Spartacus en oorloogde gedurende zijn stadhouderschap voorspoedig tegen de Bessiërs, een Thracisch volk. Niet lang na zijn terugkeer stierf hij in 58 te Nola. Hij was in tweede huwelijk verbonden met Atia, de dochter van Marcus Atius Balbus en van Julia, de zuster van Caesar; zij schonk hem een zoon, Cajus Octavius, later keizer Augustus, en eene dochter, Octavia genaamd.
