Melodie (De) beteekent in de muziek de zangwijze. Zij is de hoofdstem in een muziekstuk. Zij wordt begeleid door het accompagnement, dat voor één of meerstemmige zangnummers kan bestaan uit de begeleiding van één of meer instrumenten, terwijl de melodie in de instrumentale muziek eveneens versterkt en verfraaid wordt door den steun van andere instrumenten. De melodie op zich zelve is dun, en daardoor spoedig eentoonig en ververvelend.
Zij maakt den vereischten indruk pas als zij in verband gebragt wordt met de harmonie. Daarvoor dient vooral de begeleiding. Goed muzikaal ontwikkelde personen denken zich bij elke melodie terstond de daarbij behoorende harmonie. Het groote publiek hecht veel aan de melodie, en onthoudt haar gemakkelijker dan de andere stemmen, omdat zij de hoofdstem is, die meestal, niet altijd, door de bovenpartij, de sopraan of tenor, wordt gezongen of door de meest op ’t gehoor werkende instrumenten gespeeld in ensemble-stukken. Voor het vinden van nieuwe melodieën wordt eene dichterlijke natuur vereischt met eene rijke fantasie. De leer der harmonie kan men door studie magtig worden. De Italianen hebben in het scheppen van melodieën eenen grooten naam, maar vervallen tevens dikwijls in de fout, dat zij de harmonie verwaarloozen. Het omgekeerde treft men aan bij de meeste musici van de Duitsche school.
