Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 09-08-2018

Maupertuis

betekenis & definitie

Pierre Louis Moreau de Maupertuis, een vermaard Fransch wiskundige, geboren te St. Malo den 17den Julij 1698, trad eerst in de krijgsdienst, maar nam weldra zijn ontslag om zich onverdeeld aan de studie der wiskunde te wijden. Reeds in 1723 werd hij lid der Académie, begaf zich naar Londen en vervolgens naar Basel, waar hij omgang had met de gebroeders Bernoulli, en werd in 1736 aan het hoofd der commissie geplaatst, door Lodewijk XV naar Lapland gezonden, om door naauwkeurige graadmeting de gedaante der aarde te bepalen. Maupertuis schreef daarover het voortreffelijke werk: „De la figure de la terre, déterminée par les observations etc. (1738)”.

In 1740 vertrok hij op uitnoodiging van Frederik II naar Berlijn, om er de betrekking van voorzitter der Académie te aanvaarden. Hij vergezelde den Koning in den oorlog en werd in den slag van Molwitz gevangen genomen. De Keizer bejegende hem echter te Weenen met groote onderscheiding en gaf hem verlof om naar BerIijn terug te keeren. Toen hij vervolgens een bezoek bragt aan Frankrijk, hoopten zijne vrienden, dat hij aldaar zou blijven. Hij ging echter weder naar Pruissen, waarover hij later berouw gevoelde; want schoon met het vertrouwen des Konings begiftigd en met weldaden overladen, kon hij zich in den vreemde niet schikken.

Daarenboven werd hij in vele onaangenaamheden gewikkeld, vooral over een opstel in de „Mémoires” der Académie te Berlijn (1746) over de wetten van beweging en rust. Daarover werden onderscheidene strijdschriften uitgegeven, en ook Voltaire mengde zich in deze zaak. Laatstgenoemde had Maupertuis eerst als een genie, als een tweeden Archimedes geprezen, en noemde hem nu een dwaashoofd. Maupertuis reisde wegens zijne zwakke gezondheid in 1756 weder naar Frankrijk, doch vertrok 2 jaar later naar Basel, waar hij den 27sten Julij 1759 overleed.

< >