Lorelei of Lurlei is de naam van eene voor de scheepvaart gevaarlijke rots (lei is het Oud-Saksisch leia of rots), die tusschen St. Goar en Oberwesel loodregt uit de Rijn oprijst. Die rots is tevens vermaard wegens hare echo. De sage heeft haar verheven tot zetel van eene waternymf, die de voorbij varenden door haar betooverend gezang tot zich lokte en alzoo hunne vaartuigen op de rotsen deed verbrijzelen.
Zij vervult eene belangrijke rol in de Duitscbe heldensage. In de 13de eeuw meld men haar voor eene woonplaats van geesten. Onder de dichterlijke bewerkingen dezer sage is vooral die van H. Heine algemeen bekend.