Koetaïs, een Russisch gouvernement in Trans-Caucasië, grenst in het westen aan de Zwarte Zee, in het zuidwesten aan Aziatisch Turkije, in het noorden aan het Trans-Koebaansch gebied, in het oosten aan het gouvernement Tiflis, en in het zuiden aan Eriwan.
Het heeft met de landen, die aan hetzelfde bestuur onderworpen zijn (Mingrelië, Abchasië enz.), op 694⅓de □ geogr. mijl bijna 650000 inwoners, die, met uitzondering van 94000 Mohammedanen en 6000 Israëlieten, allen tot het Christelijk kerkgenootschap behooren. — Het eigenlijke gouvernement Koetaïs heeft in 5 districten op 333½de □ geogr. mijl 353000 inwoners, van welke 282000 belijders zijn der Grieksch Katholieke Kerk, terwijl er bijna 4000 Grieksche dissenters, 33000 Armenische Gregorianen en 8000 Armenische R. Katholieken, voorts 20000 Mohammedanen en 6000 Israëlieten gevonden worden. De volkrijkste stad is er Achaltsiche. — De hoofdstad Koetaïs, 17 geogr. mijl van den oever der zee in een zeer vruchtbaar oord, op den linker oever der snel-stroomende Rion en 100 Ned. el boven hare bedding schilderachtig gedeeltelijk op eene rots, gedeeltelijk op boschrijke heuvels gelegen, bezit onderonderscheidene openbare gebouwen, een gymnasium, eene districtsschool, kazernen voor de bezetting en omstreeks 5000 inwoners, meerendeels arme kooplieden en Joden, voorts Georgiërs en Russen. Er is veel tuinbouw, en men heeft er groote jaar- en weekmarkten voor graan, vee, wijn en zijde. Er ligt eene brug over de Bion, en op den westelijken oever verheffen zich op een berg de bouwvallen eener oude vesting, in 1770 door de Bussen verwoest. Weleer stond hier Kytaea of Kutatisium, de hoofdstad van Colchis, aan de Phasis. Later was Koetaïs de hoofdstad van de Georgische provincie Imeretië.
