Inverness, het grootste graafschap in Schotland, gelegen tusschen Ross, Nairn, Elgin, Banff, Aberdeen, Perth, Argyle en den Atlantischen Oceaan, die er in het noordoosten de Murray-Baai (Moray-Firth) vormt, heeft eene oppervlakte van 200 □ geogr. mijl, van welke 57 zich uitbreiden over 250 daartoe behoorende eilanden. Het aantal inwoners bedraagt omstreeks 90000. Het vaste land van dit graafschap is ongemeen woest en bergachtig; het bereikt in den Ben-Newis eene hoogte van 1350 Ned. el. Men heeft er talrijke meren en bergstroomen, diepe kloven, uitgestrekte wouden, veenen en heidevelden, terwijl de bebouwde landen langs de oevers der meren en rivieren te vinden zijn.
De weiden der berghellingen bevorderen er de veeteelt, vooral de schapenfokkerij. De aanzienlijke rivieren, zooals de Spey, de Ness, de Findhorn, de Nairn en de Beauly, zijn goed voorzien van zalm en loopen naar het noordoosten. Het graafschap is door eene diepe kloof, gedeeltelijk gevormd door de meren Ness en Lochy en door het Caledonische Kanaal in 2 deelen verdeeld. Als de belangrijkste eilanden, tot de Midden-Hebriden behoorende, vermelden wij: Skye (ruim 25 □ geogr. mijl groot), Harris (het zuidelijk gedeelte van Lewis), Noorduist, Zuiduist, Ben-Becula, Barra en het door talrijke vogels bewoonde St. Kilda. Een groot gedeelte van de bewoners der westelijke streken verstaat geen Engelsch, en deze taal is er alleen bij de hoogere standen in gebruik. Men zendt er één vertegenwoordiger naar het Parlement.
De evenzoo genoemde hoofdstad, op den achtergrond der Moray-Firth, aan de rivier de Ness en aan den spoorweg gelegen, telt ongeveer 10000 inwoners. Men heeft er eene goede haven, een hecht kasteel, 12 kerken en kapellen, eene Latijnsche school met eene boekerij, eene school voor handwerkslieden, eene gevangenis, een verbeterhuis enz. De ingezetenen houden er zich bezig met looijerij, met het vervaardigen van henneplinnen en laken, en met een levendigen handel in wol en schapen. In de nabijheid dezer stad hadden de oude Caledonische koningen hun zetel. Inverness is voorts merkwaardig in de geschiedenis door een voorspoedig gevecht van den pretendent Karel Eduard tegen generaal Loudon (1746), waarna hij echter een paar maanden later op het Culloden-Moor, een uur gaans van Inverness, eene beslissende nederlaag leed.
