Eijerstok noemt men bij planten en dieren dat deel, waarin de eijeren ontstaan. Bij planten wordt het echter meer algemeen en beter vruchtbeginsel genoemd. De gesteldheid van dat orgaan is bij de verschillende planten en dieren zeer verschillend. Bij de planten en bij vele dieren van lageren rang blijft het ei in den eijerstok; het wordt er bevrucht en min of meer ontwikkeld.
Het plantenei wordt ook zaadknop genoemd; een rijpen zaadknop heet men zaad. Eene vrucht bestaat uit het rijp geworden vruchtbeginsel met hierin voorhanden zaad. — Bij de vrouwelijke zoogdieren vormen de eijerstokken 2 klierachtige, in het bekken ter regter- en linkerzijde van de baarmoeder gelegene organen, die van buiten door een vezelig en een glad vlies omgeven en van binnen in vakken verdeeld zijn. In die vakken liggen de Graafsche folliculi of ei-blaasjes, waarin het eigenlijke ei ontstaat.
Zij worden van tijd tot tijd verbroken, waarna het ei in de eijerleiders glijdt, om naar de baarmoeder af te dalen. Door ophooping van bloed (bij menstruatie en bronst) ontstaat eene soort van ontsteking op de plek, waar een rijp ei zich bevindt, zoodat hierdoor het breken dier vliesjes bevorderd wordt. Er blijft dan een open vliesje achter. Door het wegnemen der eijerstokken wordt het wijfje onvruchtbaar gemaakt. — Ontsteking, verzwering en kanker in de eijerstokken zijn geene zeldzame ziekten. De ontsteking gedurende de menstruatie strekt zich wel eens zoo ver uit, dat zij niet alleen den geheelen eijerstok, maar ook het buikvlies aantast, weshalve in dat tijdperk steeds omzigtigheid is aan te bevelen. Dikwijls komt waterzucht der eijerstokken voor; de Graafsche folliculi zijn dan met water gevuld en vormen te zamen een gezwel van aanmerkelijken omvang, dat wel eens openbarst, maar meestal kunstmatig geopend moet worden. Met goed gevolg heeft men in zoodanig geval de exstirpatie of de verwijdering van den geheelen eijerstok toegepast.
