Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 06-08-2018

Dwinglo

betekenis & definitie

Dwinglo (Bemardus), een Nederlandsch godgeleerde, in de 2de helft der 16de eeuw vermoedelijk te Delft geboren, studeerde te Leiden, omhelsde de gevoelens van Arminius, en werd in 1608 predikant te Berkel. In 1615 te Leiden beroepen, nam hij door vlugschriften ijverig deel aan de kerkelijke twisten van dien tijd, en koos de zijde der Remonstranten , zoodat hij met zijn ambtgenoot Corvinus voor de Dordsche synode geroepen werd. Hij stond er Episcopius trouw ter zijde, las in de 25sten zitting het protest der geciteerden voor, en was mede-onderteekenaar van de bedenkingen tegen den Heidelbergschen Catechismus.

Hij predikte in 1619 voor de Remonstranten te Dordrecht, maar werd door de Synode veroordeeld en naar Waalwijk gebragt. Hij was er secretaris van de eerste vergadering der ballingen. Weldra echter ging hij heimelijk naar Leiden, verkondigde er het Evangelie en ontkwam ter nauwernood aan den ijverigen schout Willem de Bont. Met kracht en moed ijverde hij voor zijne partij en predikte op onderscheidene plaatsen, zoodat er ernstige pogingen werden aangewend om hem in handen te krijgen, en in Julij 1622 waren zij te Haarlem bijna gelukt.

Wél deden voorts zijn zwager Jacob Coorenwinder en Willem van Oldenbarneveldt moeite, om hem in de zamenzwering tegen prins Maurits te betrekken, doch te vergeefs; hij bleef dan ook onbekend met hunne heillooze plannen. Toch behoorde hij onder de beschuldigden, en behalve de 500 gulden, voor elken Remonstrantschen predikant toegezegd, stelde men 500 gulden beschikbaar voor elk, die hem levend zou vangen. Dwinglo nam de wijk, eerst naar Antwerpen, toen naar Holstein, en vervolgens naar Glückstadt. In 1677 keerde hij met loffelijk getuigenis van den magistraat naar het Vaderland terug, en vestigde zich te Haarlem, waar hij tusschen 1650 en 1660 overleed.

Van zijne talrijke geschriften noemen wij: „Chrystalijnen bril, tot versterkinge van ’t schemerende gezicht der eenvoudigen enz. (1613)”, — „Protest des autheurs van den Chrystalijnen bril, tegen den gepretendeerde Polyststeen enz. (1614)”, — „Monster van de leere der Amsterdamsche predicanten over de voornaamste poincten enz. (1614)”, — „Nulliteijten, mishandelinghen ende onbillycke proceduren des nationalen synodi, gehouden binnen Dordrecht in 1618 en 1619 enz. (1619)”, — Grouwel der verwoestinghe staande in de heilighe plaatse: dat is claer ende waarachtig verhael van de voornaemste mishandelinghen, onbillijeke proceduren ende nulliteyten des nationalen Synodi enz. (1622, 2 dln)”, — „Historisch verhaal van ’t ghene sich toeghedragen heeft binnen Dordrecht, in de jaren 1618 en 1619 enz. (1623)”, — en „Verantwoordinghe van Bernardus Dwinglo, ghewezen predicant tot Leiden enz. (1624).”

< >