Commissionair is iemand, die zijn beroep maakt van den commissiehandel, door voor zeker loon, commissie of provisie geheeten, voor rekening en namens anderen, in commissie, handelingen te verrigten, die hem door deze, zijne committenten, worden opgedragen. De commissionair handelt op eigen naam of firma, op order en voor rekening van zijnen commissiegever of committent: sluit hij de handeling op naam van dien committent — ’t geen niet bestaat in het eenvoudig noemen van dien naam, maar in de bedoeling, dat die committent en niet hij, de commissionair, tegenover den derde verbonden zal zijn, — dan is hij niet meer dan lasthebber, en de betrekkingen, uit die handelingen tusschen de personen geboren, worden geregeld naar de leer der lastgeving, en niet naar de bepalingen omtrent den commissiehandel. De commissionair, volgens het Nederlandsch handelsregt, is, evenals de makelaar, een tusschenhandelaar, een persoon, die den handel tusschen verschillende kooplieden, op verwijderde plaatsen wonende, gemakkelijk maakt. Hij is niet, zooals de makelaar, door het plaatselijk bestuur aangesteld en beëedigd; hij staat dus ook niet onder toezigt, en mag voor eigen rekening handel drijven in de vakken van handel, waarin hij zijn commissiehandel uitoefent.
De commissionair is jegens zijnen medecontractant, den derde, met wien hij handelt, regtstreeks verbonden hij zelf kan door dezen worden aangesproken tot levering der verkochte goederen, of tot betaling van den bedongen koopprijs. Jegens zijnen committent is en blijft hij lasthebber, aansprakeljjk voor de goede vervulling van den aan hem opgedragen last, en rekenpligtig omtrent alles, wat hij voor hem heeft uitgegeven en ontvangen. De C. is niet persoonlijk aansprakelijk voor hetgeen van den derde, den persoon, met wien hjj handelde, kan gevorderd worden. Gaat deze dus failliet, vóórdat de koopprijs van het geleverde betaald is, dan is de schade voor rekening van den commissiegever. Wil deze zich voor alle gevallen de zekerheid van een gunstigen afloop der handeling verschaffen, dan kan hij het gevaar van verlies overdragen op den commissionair door eene bijzondere clausule, delcredere genaamd (zie aldaar), waarvoor den C. dan eene verhoogde bezoldiging wordt toegekend. De wet verleent den C. bijzondere voorregten en waarborgen op de hem toegezonden of onder hem berustende goederen tot zekerheid voor het bekomen van zijn loon en van zijne voorschotten, ter zake van die goederen gemaakt.
