Cluseret (Gustave Pierre), een Fransch krijgsman en volksmenner, huldigde als kapitein bij de jagers reeds Mazzinistische beginselen en nam in 1850 zijn ontslag. Onder Garibaldi trok hij als kolonel naar Sicilië en Napels, en in dien rang nam hij ook in Amerika in 1861 deel aan den burgeroorlog.
Dáár zag hij zich vervolgens in het leger van generaal Fremont aan het hoofd eener brigade geplaatst. Hij streed met afwisselenden voorspoed, en klom in 1862 op tot brigade-generaal. In het begin van 1863 nam hij echter zijn ontslag en begaf zich naar New-York, waar hij het weekblad „New Nation” stichtte, hetwelk dienen moest, om de keuze aan te bevelen van Fremont tot president der Zuidelijke Staten.
Toen dit blad nutteloos was geworden, hield Cluseret voorlezingen over de krijgskunst, en in 1865 deed hij de „New Nation” herleven, om de vorming van geheime genootschappen onder de Negers aan te bevelen.
Zelfs de meest vrijzinnigen wilden echter met dien onpractischen dweeper niets te maken hebben. Cluseret deed aanzoek bij den president Johnston, om met den post van gezant bij Juarez te worden bekleed, doch te vergeefs.
In 1866 begaf hij zich naar Washington en deed er vruchtelooze moeite, om er ondersteuning te verwerven voor de oprigting van een dagblad.
Eindelijk gelukte het hem, voor de stad Brooklyn afgevaardigde te worden naar de Nationale Unie-conventie te Philadelphia, welke zich de taak voorstelde, om de onvoorwaardelijke opneming der Zuidelijke Staten in de Unie te bewerken.
Toen in 1868 Hoffmann, die tot de partij der Radicalen behoorde, gouverneur werd van New-York, wist Cluseret het zóó ver te brengen, dat men hem naar Europa zond, om er de inrigting der legers te bestudéren.
In werkelijkheid echter begaf hij zich derwaarts, om het volk op te ruijen, vooral om de plannen der Fenians in Ierland te bevorderen. Hij vond er evenwel de Engelsche policie te waakzaam en de geestelijkheid weinig geneigd, om naar zijne inblazingen te luisteren. Daarom spoedde hij zich naar Lyon, waar hij verscheen, toen er juist de republiek was afgekondigd (1870). Omdat men er eerlang eene belegering verwachtte, belastte men hem aldaar met de vorming van een bataljon scherpschutters, terwijl twee andere volksmenners de Polen Dombrowski en Wolowski op zich namen, om een Poolsch legioen bijeen te brengen.
Cluseret wilde er nu, aan het hoofd der roode Republikeinen, een gemeenebest doen verrijzen, hetwelk op dat van 1793 zou gelijken, terwijl hij zich beijverde, om een verbond der zuidelijke gewesten van Frankrijk in het leven te roepen.
Op den 28sten September 1870 waande hij zijn doel te zullen bereiken.
Aan het hoofd van zijn bataljon overmeesterde hij het stadhuis, nam alle authoriteiten in hechtenis en verkondigde in eene proclamatie, dat voortaan het gezag in handen was van een „Comité de Salut Public”, zamengesteld uit de hoofdleiders der verschillende socialistische vereenigingen, terwijl hij zich zelven tot chef der Nationale Verdediging van Lyon liet benoemen.
Doch de trouwe Nationale garde verzette zich tegen die aanmatiging, en nam onderscheidene raddraaijers gevangen. Cluseret was echter gelukkig genoeg om te ontsnappen. Aanstonds ijlde hij naar Marseille, om ook hier de stad in opstand te brengen, ’t geen echter door de krachtige maatregelen van den prefect Esquiros mislukte. Nu vond hij eene wijkplaats te Genève en toefde er tot aan de capitulatie van Parijs (Januarij 1871).
IJlings snelde hij derwaarts, en de Socialistische revolutie, die er zich den 18den Maart 1871 verhief, schoof hem weder op den voorgrond. Hij werd er aan het hoofd der oorlogszaken geplaatst, benoemde den voormaligen kapitein der genie Rossel tot chef van den generalen staf en droeg een belangrijk commando op aan Dombrowski. Het valt niet te ontkennen, dat Cluseret een ijver en werkzaamheid ontwikkelde, beide eene betere zaak waardig, en dat hij vooral orde en krijgstucht poogde in te voeren. Hierdoor echter maakte hij zich verdacht, en men meende, dat hij naar de dictatuur streefde. Hij had daarenboven ongenoegen met Delescluze, een van de opperhoofden der Commune, zoodat hij den 1sten Mei ontslagen, in hechtenis genomen, naar Mazas gebragt en in staat van beschuldiging gesteld werd. Rossel werd zijn opvolger.
Daar men hem van geenerlei misdrijf overtuigen kon, werd Cluseret eenige dagen vóór de bestorming van Parijs op vrije voeten gesteld, doch het was hem niet mogelijk, uit de stad te ontsnappen. Weldra werd hij met andere hoofdleiders van den opstand gegrepen en volgens de berigten van sommige dagbladen den 28sten Mei op het plein der kazerne prins Eugène doodgeschoten.
