Clarissen (Orde der) of Ordo Sanctae Clarae, ook Orde der arme vrouwen genaamd, is eene vereeniging van geestelijke zusters, door de heilige Clara gesticht. Deze, in 1193 uit een aanzienlijk geslacht te Assisi in den Kerkelijken Staat geboren, gevoelde reeds vroeg neiging, om den sluijer aan te nemen. Toen men haar tot een huwelijk wilde dwingen, nam zij de vlugt naar het naburige klooster Portiuncula, waar zich de heilige Franciscus met zijne aanhangers bevond, koos vervolgens haar verblijf in de nabijzijnde Damianus-kerk en stichtte er in 1212 eene vereeniging van vrouwen, waaruit weldra de Orde der Clarissen ontstond. Zij zelve bleef tot aan haren dood (11 Augustus 1253) abdis van haar klooster, onderscheidde zich door de zwaarste zelfkastijdingen, en werd in 1255 door paus Alexander IV heilig verklaard. — Cardinaal Hugolin, later paus Gregorius IX, stichtte in 1219 voor de Clarissen een klooster te Perusa, — in 1224 ontvingen zij een eigen regel, die allen eigendom verbood en aan de zusters op sommige tijden het stilzwijgen alsmede een gemeenschappelijken arbeid oplegde.
Reeds vroeg ontstonden dergelijke kloosters te Rheims, te Burgos in Spanje, in Bohemen en elders. De ordensregel der zusters werd in 1264 door Urbanus IV verzacht, weshalve zij ook den naam ontvingen van Urbanistinnen. — In de 17de eeuw stichtte Francisca, uit het huis Farnese, eene veel gestrengere orde van Clarissen en bouwde in 1631 haar eerste klooster te Albano. Voorts is een klooster voor ongeschoeide Clarissen te Farfa door cardinaal Barberini gesticht, waartoe hij in 1676 door eene breve vergunning ontving van paus Clemens X. De nonnen dezer vereeniging gaan barrevoets, dragen geen linnen en moeten een altijddurend stilzwijgen bewaren. Het gewaad der Clarissen is grijs, evenals dat der Minorieten, en door een koord omsloten. Er is een tijd geweest, waarin zij 2000 kloosters met 54000 nonnen bezaten. Na de Hervorming is dat aantal aanmerkelijk verminderd, en de hedendaagsche kloosters dier orde zijn meerendeels gewijd aan de opvoeding der vrouwelijke jeugd.
