Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 04-07-2018

Chasles

betekenis & definitie

Onder dezen naam vermelden wij:

Michel Chasles een uitstekend Fransch wiskundige, geboren te Epernay den 13den November 1793. Hij bezocht de Polytechnische school te Parijs, wijdde zich vervolgens 10 jaar lang ambteloos aan de wetenschap, werd in 1825 hoogleeraar te Chartres,in 1841 aan de Polytechnische school, en aanvaardde in 1846 een leerstoel voor de hoogere meetkunde aan de Académie.

In 1839 werd hjj correspondérend en in 1851 gewoon lid van het Instituut. Hij is een uitstekend wiskundige en de grondlegger der nieuwere geometrie (géometrie nouvelle). Toch werd hij op eene schrandere wijze bedrogen. In de jaren 1867 tot 1869 verdedigde hij met grooten ijver de echtheid van een aantal handschriften, die zich in zijn bezit bevonden, zonder eenige inlichtingen te geven omtrent de wijze, waarop hjj ze was magtig geworden. Sedert Juljj 1867 deed hij gedurig mededeelingen aan de Académie van eene verzameling van brieven van Galileï, Pascal en Newton, waaruit bleek, dat de eer der groote ontdekkingen van laatstgenoemde eigenlijk toekwam aan Pascal. De Académie bewaarde langen tijd een voorzigtig stilzwijgen totdat eindelijk bleek dat Chasles het slagtoffer was van eene fijne mystificatie, namelijk, dat al zijne handschriften valsch waren.

De vervaardiger daarvan, wier aantal omstreeks 20000 bedraagt, is een zekere Irène Lucas, die ze reeds in 1861 voor veel geld aan Chasles had verkocht. Daaronder heetten zich te bevinden 2000 brieven van Rabelais, brieven en gedichten van Maria Stuart, van Shakspere, Dante en Petrarcha, voorts van koningen en merkwaardige mannen van Frankrijk, ja, zelfs van Caesar, van Romeinsche keizers, van sommige Apostelen enz. Eenige leden der Fransche Académie, zooals Elie de Beaumont, Balard, Charles Dupin, hadden aanvankelijk die handschriften voor echt erkend, totdat eindelijk het bedrog aan den dag kwam.

De talrijke opstellen van Chasles zijn grootendeels in tijdschriften verspreid. Hij schreef: „Sur l’attraction des ellipsoides (1837)”, — „Sur l’attraction des corps de forme quelconque (1845)”, voorts over lijnen en vlakken van den tweeden graad, over de kegelsneden, over kromme lijnen van den derden en vierden graad enz. Tot zjjne belangrijkste geschriften behooren: „Aperçu historique sur 1’origine et le développement des methodes en géométrie (1837)”, — „Traité de géometrie supérieure (1852)” — en „Traité des sections coniques (1865)”.

Victor Buphemion Philarète Chasles Chasles een Fransch criticus, geboren te Meinviliiers den 8sten October 1798. Hij was een ijverig republikein en werd op 15-jarigen leeftijd in de leer gedaan bij een boekhandelaar te Parjjs, doch weldra nam de Restauratie patroon en leerling in hechtenis onder voorwendsel, dat zij een aanslag hadden gesmeed tegen de veiligheid van den Staat. Chasles zuchtte 2 maanden in de gevangenis, herkreeg toen zjjne vrijheid door tusschenkomst van Chateaubriand en begaf zich naar Engeland, waar hij 7 jaar werkzaam was in de boekdrukkerij van Valpy.

Daarna deed hij eene reis door Duitschland en keerde naar Frankrijk terug, waar hij in 1827 den prijs, uitgeloofd door de Fransche Académie voor de beste verhandeling over de ontwikkeling der Fransche taal en letterkunde in de 16de eeuw, met Saint-Marc Girardin deelde. Vervolgens plaatste hij letterkundige artikelen in het „Journal des Débats”, alsook in de „Revue de Paris” en in de „Revue des deux Mondes”. Behalve eenige werken van geschiedkundigen inhoud schreef hjj romans, novellen, verhalen, reisverslagen enz., maar vooral critische opstellen, die echter dikwijls meer geestig dan juist zijn. De belangrijkste zijn verzameld onder den titel „Etudes de littérature comparée (1847—1854 11 dln)”. Ook leverde hij een aantal vertalingen uit het Engelsch en Duitsch. Sedert 1837 is hij conservator van de „Bibliothèque Mazarine”, en sedert 1841 hoogleeraar in de Europésche taalen letterkunde aan het Collége de France.

< >