Asset Liability Modelling is het bij pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen algemeen gehanteerde begrip, waarmee het systematisch structureren wordt aangeduid van de (aangenomen) te lopen financiële risico’s, die verbonden (kunnen) zijn aan de activa en passiva binnen de beleggingsportefeuille van de betreffende financiële instelling, afgezet ten opzichte van de aangegane financiële verplichtingen in de tijd gezien, teneinde het risicoprofiel, dan wel het daaraan gerelateerde doelmatige rendement voor die onderneming als geheel, te kunnen bepalen.
Onder het doelmatige rendement wordt in deze omschrijving verstaan de situatie, waarbij het − bij het gevoerde ondernemingsbeleid − bepaalde (aangenomen) risicoprofiel spoort met de vooraf gestelde risicohouding van die onderneming. Doelmatig staat dus voor een bepaald rendement/risico-profiel.
ALM verschaft een belegger een kader om zijn verplichtingenzijde en vermogenspositie van de balans in beeld te brengen. En vervolgens het vastgelegde financiële vermogen (de activa) te analyseren en op elkaar af te stemmen. Zowel de omvang als de structuur van de in de tijd geplaatste verplichtingen wordt actuarieel bepaald, op basis van aannamen ten aanzien van sociaal-maatschappelijke parameters, zoals geboorte- en sterftecijfers, huishoudenssamenstellingen, arbeidsparticipatie e.d.
Daarnaast is het echter van belang de gevoeligheid te kennen van de waarde-ontwikkeling van deze verplichtingen binnen de beschouwde periode. Hetgeen te benaderen is op basis van aannamen ten aanzien van de rente-, inflatie- en loonontwikkeling en dergelijke financieel-economische parameters. Beïnvloedende sociaal-maatschappelijke factoren passen niet (goed) in dergelijke berekeningsmodellen, terwijl die een behoorlijke impact kunnen hebben.
Die verplichtingen kunnen momentaan als een vast gegeven worden beschouwd en dienen door het geïnvesteerde, belegde vermogen te zijn afgedekt. De waarde van dat belegde vermogen wordt echter gekenmerkt door een eigen en tijdgebonden ontwikkeling (duration) gedurende de beschouwde periode, volgens een algemene karakteristiek per beleggingscategorie en meer specifieke karakteristieken op subniveau binnen die categorieën.
ALM biedt nu de mogelijkheid een zodanige beleggingsportefeuille samen te stellen, dat (beter) tegemoetgekomen kan worden aan de taakstellende dekking van de aangegane en te verwachten financiële verplichtingen en de structuur ervan.
Het afstemmen van de samenstelling van de beleggingsportefeuille op de aangegane verplichtingen, rekening houdend met de dynamiek en de financiering ervan, behoort tot de sleutelactiviteiten van de beleggingsinstelling. Hierbij wordt het geaccepteerde risicoprofiel onder verschillende situaties beleidsmatig vastgesteld, op basis van de afstemming van de korte- en de langetermijnvisies en corresponderende solvabiliteitsruimte. De ALM wordt zodoende gebaseerd op veronderstellingen met betrekking tot het verloop van de ontwikkelingen betreffende bepaalde onzekerheden.Waardoor de numerieke uitkomsten van de berekeningen van betrekkelijke waarde zijn.
Het belang van ALM is dan ook vooral gelegen in het feit van het samenbrengen van deze onzekerheden en de aangenomen mogelijke ontwikkelingen daarvan. Dit geeft een verdieping in het inzicht in de onderlinge samenhang van beleggingsbeleid, verplichtingenstructuur, financieringsconstructies en de gevolgen van economische ontwikkelingen op de eigen financiële situatie. Het expliciet maken van de veronderstellingen biedt de mogelijkheid alternatieven op hun waarde te toetsen, zodat de kwantitatieve ALM-uitkomsten een kwalitatieve analyse van het te voeren beleggingsbeleid mogelijk maakt. Terwijl daardoor tevens dat beleid bespreekbaar gemaakt wordt, zowel intern als extern.
Vastgoed als beleggingscategorie kan (nog) niet goed in de ALM-rekenmodellen worden ingevoerd. Het ontbreken van tijdreeksen met een voldoende betrouwbaarheid en duur van de beschouwde periode vormt daarvoor het grootste probleem. Tevens moeten in deze reeksen de specifieke karakteristieken van de betreffende categorie vastgoed tot uitdrukking gebracht worden. Hiervoor is het nodig de op het operationele niveau onder verschillende object- en inefficiënte marktomstandigheden ingewonnen data te transformeren naar het hoogste aggregatieniveau van het ALM, hetgeen (nog) niet mogelijk is. De kern van het probleem, wat vastgoed betreft, is, dat bij het opbouwen van databestanden hoofdzakelijk uitgegaan wordt van de administratieve behoeften, ingegeven door het afleggen van verantwoording. Daardoor worden ontwikkelingen binnen de context van de betreffende beleggingen niet meegenomen. En juist die context is een bepalende factor.
Verder moet bedacht worden, dat het hele ALM-model gebaseerd is op eigen scenario’s. De betrouwbaarheid daarvan is gebleken tidens de laatste crisisperiode, waarbij de behaalde rendementen in geen verhouding stonden met de corersponderende risico’s. Het is allemaal theorie, zonder dat onder die theorie een degelijk fundament ligt. Echter, dat wil niet zeggen dat het geheel geen waarde heeft. Dat is zeker wel het geval, alleen al om het hele bewustwordingsproces van de onderlinge samenhang van al die verschillende beïnvloedende factoren. Analyses hebben altijd zin, maar het resultaat behoeft een eigen analyse voordat daarop beleid bepaald wordt.
Ook wel genoemd: ALM, balansmanagement en investment management.
