Vastgoedmanagement

Willem G. Keeris (2018-2019)

Gepubliceerd op 06-02-2018

Activa

betekenis & definitie

Activa is het algemeen gehanteerd, in het meervoud gestelde verzamelwoord voor de actief-posten aan de debetzijde van de balans, die aangeven hoe het financiële vermogen van de onderneming is aangewend in het betreffende boekjaar (enkelvoud activum).

Ook wel genoemd: actiefzijde van de balans.

Zie ook: actief, balans, passief en passiva.

Het begrip is niet eenduidig gedefinieerd.

Zo wordt het ook wel omschreven als zijnde een boekhoudkundige term, waarmee de bezittingen van een onderneming op een balans worden aangeduid.

De bezittingen van die onderneming betreffen dan onder meer de voorraden en het vastgoed. Op de balans worden de activa onderscheiden in:

• ‘Vaste activa’: Een algemeen begrip, waarmee de bezittingen van een onderneming worden aangeduid, die dienstbaar zijn aan meerdere processen, waaronder het vastgoed.

• ‘Vlottende activa’: Dat betreft de bezittingen van een onderneming, die slechts aan één proces toegerekend kunnen worden, zoals een bepaalde voorraad.

Het onderscheid hiertussen is afhankelijk van het wel of niet duurzame karakter van het dienen van de betreffende rechtspersoon, de onderneming, bij het uitoefenen van diens activiteiten.

Onder de vaste activa worden afzonderlijk opgenomen:

• ‘Immateriële vaste activa’: Hiermee worden de niet-stoffelijke bezittingen van een onderneming aangeduid, dus de kosten die niet materieel van aard zijn en ook niet gerekend kunnen worden tot de financiële vaste activa.

• ‘Materiële vaste activa’: Hieronder worden de productiemiddelen van de onderneming opgenomen, die voor de productie, dan wel de levering van zaken, goederen en diensten duurzaam worden aangehouden.

• ‘Financiële vaste activa’: Hieronder wordt begrepen het in geld en geldswaardige middelen vastgelegde vermogen van een onderneming.

Ten aanzien van de immateriële vaste activa wordt niet-limitatief het volgende onderscheid aangehouden, te weten de kosten:

• In verband met de oprichting en uitgifte van aandelen.

• Verbonden aan onderzoek en ontwikkeling.

• Van verwerving in geval van concessies, vergunningen en rechten op intellectuele eigendom.

• Van verwerving van goodwill van derden.

• Verbonden aan de vooruitbetalingen op immateriële vaste activa.

De toevoeging ‘duurzaam’ bij materiële activa heeft betrekking op de duur van een periode, namelijk langer dan één jaar. Voor het opnemen van productiemiddelen onder deze post is het dus maatgevend, dat het stoffelijke zaken betreft, met een gebruiksduur van meerdere productiecycli. Bepalend is de economische eigendom over de productiemiddelen en niet de juridisch eigendom.

Zie ook: economisch eigendom en juridisch eigendom.

Een omschrijving voor de grondslag voor de materiële vaste activa zou kunnen luiden: “De waardering van de vastgoedobjecten in exploitatie vindt plaats tegen de taxatiewaarde. Per jaar wordt het gehele bezit getaxeerd door onafhankelijke deskundigen. Deze taxatiewaarde is de gestelde waarde bij onderhandse verkoop in verhuurde staat, exclusief de verkoopkosten”.

Onder de materiële vaste activa wordt afzonderlijk opgenomen de toegekende waarde met betrekking tot de:

• Bedrijfsgebouwen en –terreinen.

• Machines en installaties.

• Andere vaste bedrijfsmiddelen, zoals technische en administratieve uitrusting.

• Materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa.

• Niet aan het productieproces dienstbare materiële vaste activa.

De in het boekjaar verworven, dan wel gereedgekomen en in exploitatie genomen objecten zijn opgenomen tegen de aankoopprijs, exclusief verwervingskosten. Deze verwervingskosten vormen een afzonderlijke balanspost, die over een periode van 5 jaar na aanvang van de exploitatieperiode wordt afgeschreven ten laste van het indirecte beleggingsresultaat. Indien er sprake is van een beperkt zakelijk, of persoonlijk, duurzaam genotsrecht, dan dient dit te worden vermeld.

Wanneer de materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de historische kostprijs, dient in de toelichting op de balans informatie te zijn opgenomen over de corresponderende marktwaarde en de daarbij gehanteerde parameters voor de berekening. Voor die marktwaarde wordt vaak op ondernemingsniveau de bedrijfswaarde gehanteerd. De gehanteerde parameters dienen daarbij gewaardeerd te zijn op basis van het voorgenomen te voeren beleid en de (markt)situatie, waarin de betreffende onderneming zich bevindt. Voor wat betreft een corporatie houdt dit in, dat voor de berekening van de bedrijfswaarde aan de parameters de waarden moeten worden toegekend, die overeenstemmen met de eigen marktsituatie. Zodoende niet die van het waarborgfonds WSW, die gebaseerd zijn op macro-economische en landelijk gemiddelde cijfers.

Zie ook: bedrijfswaarde, marktwaarde en waarborgfonds: WSW.

Tot de afzonderlijke posten van de financiële activa behoren de:

• Aandelen, certificaten van aandelen en andere vormen van deelneming in groepsmaatschappijen.

• Andere deelnemingen.

• Vorderingen op groepsmaatschappijen.

• Vorderingen op andere rechtspersonen en vennootschappen die een deelneming hebben in de rechtspersoon of waarin de rechtspersoon een deelneming heeft.

• Overige effecten.

• Overige vorderingen, met afzonderlijke vermelding van de vorderingen uit leningen en voorschotten aan leden of aan houders van aandelen op naam.

Bij de financiële verantwoording wordt de gehanteerde waarderingsmethode toegelicht en de onderbouwing ervan verstrekt. Het verloop gedurende het boekjaar van elke vaste activa-post moet in een sluitend overzicht worden weergegeven, waaruit af te lezen valt:

• De primo boekwaarde.

• De som van de waarden waartegen verkregen activa te boek zijn gesteld.

• De som van de boekwaarden van activa, waarover ultimo het boekjaar niet meer beschikt kan worden.

• De herwaardering over het boekjaar.

• De afschrijvingen, de waardeverminderingen en de terugneming daarvan over het boekjaar.

• De ultimo-boekwaarde.

• De som van de herwaarderingen van activa, die op balansdatum aanwezig zijn.

• De som der afschrijvingen en waardeverminderingen op balansdatum.

Activa (en passiva), die voor het inzicht in het vermogen van de onderneming en het bedrijfsresultaat niet als homogeen zijn te beschouwen, moeten als afzonderlijk goed, of samenstel van goederen, worden beschouwd. Voor wat betreft vastgoed impliceert dat het eenduidig, stelselmatig en controleerbaar samenvoegen van vastgoedobjecten op complexniveau. Daarvoor kan een indeling worden aangehouden naar kenmerken van:

• Product:

- bouwtechnische staat (bouwjaar);

- woontechnische staat (type, indeling, voorzieningenniveau, situering).

• Markt:

- doelgroep (leeftijd, samenstelling huishouden, inkomensniveau).

• Vastgoedmanagement:

- geografische ligging (regio-, wijk-, buurtindeling);

- interne organisatiekenmerken.

Met het begrip ‘vlottende activa’ wordt het totaal van de balansposten aangeduid, die betrekking hebben op de vorderingen op korte termijn en het eigen werkkapitaal waarover beschikt kan worden. Onder de vlottende activa worden afzonderlijk opgenomen de:

• Voorraden.

• Vorderingen.

• Effecten.

• Liquide middelen.

• Overlopende activa, voor zover niet begrepen onder vorderingen.

Onder de ‘voorraden’ worden afzonderlijk opgenomen:

• De grond- en hulpstoffen.

• Het onderhanden werk.

• Het gereed product en de handelsgoederen.

• De vooruitbetalingen op de voorraad.

Onder de ‘vorderingen’ worden afzonderlijk opgenomen, met vermelding van het bedrag waarvoor de resterende looptijd langer is dan één jaar de:

• Vorderingen op handelsdebiteuren.

• Vorderingen op groepsmaatschappijen.

• Vorderingen op andere rechtspersonen en vennootschappen, die een deelneming hebben in de rechtspersoon, of waarin deze een deelneming heeft.

• Opgevraagde stortingen van geplaatst kapitaal.

• Overige vorderingen, voor zover niet opgenomen onder effecten en liquide middelen.