Encyclopaedie van Nederlandsch West-Indië

Herman Daniël Benjamins, Joh. F. Snelleman, Martinus Nijhoff, E.J. Brill (1914-1917)

Gepubliceerd op 25-04-2022

Vrijmetselarij

betekenis & definitie

De vrijmetselarij heeft in de tweede helft van de 18de eeuw haar weg naar Suriname gevonden. J.D.

Kunitz, die in 1805 te Erfurteen eigenaardig boekje uitgaf, ‘Surinam und seine Einwohner’, behandelt de vrijmetselaarsbijeenkomsten onder de ‘Vergnügungen der Einwohner’. ‘Ueberhaupt scheinen ihre Zusammenkünfte sich immer in eine Gasterei zu endigen.’ De christelijke vrijmetselaars hadden, volgens Kunitz, twee loges, La Salie, de oudste en voornaamste, die men verder niet vermeld vindt, en Concordia, in 1770 gesticht, de grootste, omdat ieder burger, ‘die een rechtschapen man was,’ daarin opgenomen kon worden. Het gebouw werd in 1773 ingewijd. Een in 1778 door het Hollandsche officierskorps gestichte loge, la Vigilance, bleef slechts kort in stand. In 1787 stichtten de Israëlieten een eigen loge, waarschijnlijk De Standvastigheid geheeten. Volgens Teenstra, De Landb. in de kol. Suriname, Gron. 1835 II 122, zou deze in 1786 ingewijd zijn; verder maakt hij nog melding van de loge l'Union, die in 1773 zou ingewijd zijn, waarvan het gebouw door den brand van 1821 verwoest werd, waarna het eerst 4 April 1829 weer in werking is gekomen; ook deze loge had meerendeels Israëlieten tot leden.De Surinaamsche Almanak voor 1830 vermeldt Het kapittel voor de hooge orden: Prudentia, Concordia, De Standvastigheid en L'Union. Deze wordt in den Almanak voor 1839 voor het laatst vermeld. De drie anderen komen nog voor in den Almanak voor 1847, de laatste van de serie. Van Sypesteyn noemt in zijn in 1854 verschenen Beschr. v. Suriname alleen de loge Concordia. Tusschen 1847 en 1854 moeten de andere dus opgehouden hebben te bestaan.

Het oorspronkelijke gebouw van Concordia aan de Saramaccastraat is door de R.K. Missie gekocht en in een kerk, de Santa Rosakerk, omgezet. De loge, thans aan de Gravenstraat gevestigd, bezit een zeer goede bibliotheek.

Op Curaçao werd de Loge De Vergenoeging in 1787 opgericht en na een 24 jaren rusten in 1854 heropend. Op 3 Juli 1869 werd de magonnieke tempel ingewijd. G.J. Simons, Beschr. v.h. eiland Curaçao, Oosterwolde 1868, maakt melding van de Engelsche Loge Perfecta Igualdad, geïnstalleerd 13 Febr. 1849 en werkende onder het Groot Oosten van Nieuw-Granada en van een andere Igualdad, geïnstalleerd 28 Oct. 1855, werkende onder het Groot Oosten van Engeland. A.T. Brusse, Curaçao

en zijne bewoners, Curaçao 1882. blz., 17 spreekt nog van een Loge Acacia op Scharloo, een der wijken van Curaçao's hoofdplaats. Thans bestaan nog de loges Igualdad en De Vergenoeging.

St. Eustatius heeft in zijn bloeitijd twee Loges gehad. Van de gebouwen zijn zelfs de ruïnen niet overgebleven.

< >