Jachtbouw - is door de technische verfijning en de luxe afwerking in de loop der eeuwen uitgegroeid tot een aparte tak van de scheepsbouw. Om de veelal vereiste hoge perfectie te kunnen bereiken, dienen jachtwerven te beschikken over een bouwloods, een aangepaste werfuitrusting en geschoold personeel.
We onderscheiden de bouw van enkele exemplaren ook in Nederland doorgaans custombuilt genoemd - en de seriebouw. Met het doel de produktiekosten te verlagen wordt seriebouw steeds meer toegepast; dientengevolge wordt het ontwerpen en bouwen van enkele exemplaren beperkt tot jachten van vrij grote afmetingen. Was het omstreeks 1930 heel gewoon dat iemand een jachtje van 6 tot 7 meter voor eigen gebruik liet ontwerpen, thans is onder de 12 meter bijna alles seriebouw; die grens schuift steeds verder naar boven op. Nederland, bakermat van de zeilsport, heeft eeuwenlang een toonaangevende plaats ingenomen onder de jachten bouwende naties.
Op het gebied van moderne produktietechnieken blijft ons land thans echter achter bij de ontwikkeling in verschillende andere landen. Voor een deel komt dit door de sterke onderlinge concurrentie in ons land, waar de jachtbouw over ongeveer 450 meestal zeer kleine jachtwerven is verspreid. Vele van deze werven missen de uitrusting, de kennis en de ervaring die nodig zijn om met vele buitenlandse produkten te kunnen wedijveren. Materialen in de jachtbouw:
1.Hout heeft de oudste rechten. De meest gebruikte soorten zijn grenen, eiken, mahonie, teak en vuren. Eeuwenlang werd de→ gangen bouw algemeen toegepast. Deze is zeer arbeidsintensief en vergt een grote mate van vakmanschap. Mede doordat een houten boot zeer zorgvuldig moet worden onderhouden, raakt deze bouwwijze steeds meer in onbruik. De lattenbouwwijze (→ Bergumermeer-klasse) maakte het ook voor minder vakkundige amateurs mogelijk een houten boot te bouwen.
2.Watervast → multiplex is een geschikt materiaal om snel een sterke romp te construeren. Toepassing blijft over het algemeen echter beperkt tot rompen, samengesteld uit → afwikkelbare oppervlakken. De moderne lijmtechniek verschafte volkomen waterdichtheid en verschillende varianten, zoals de → overnaadse bouw met gangen die uit een plaat multiplex gezaagd zijn, en gevormd → plakhout.
3.Het in de jachtbouw meest gebruikte metaal is staal. Om de benodigde sterkte te verkrijgen zou slechts een geringe huiddikte nodig zijn, ca. 1 mm voor kleine, tot ca. 5 mm voor grote jachten. Maar om de nodige stijfheid te verkrijgen en tevens met het oog op corrosie moeten dikkere platen worden genomen. Daardoor wordt vooral een klein stalen jacht relatief zwaar ten opzichte van een jacht van hout of kunststof. Vele Nederlandse jachtwerven zijn al vroeg van de houtbouw op de staalbouw overgestapt; op het gebied van stalen casco’s kreeg Nederland een internationale reputatie.
Thans wordt het staal voor kleine jachten verdrongen door het gewapend polyester. Zeewaterbestendige legering- en maakten het mogelijk aluminium te gebruiken in de jachtbouw. Mede dank zij de verbeterde lasmethoden en het eenvoudige onderhoud, neemt de toepassing van aluminium toe. De verwerking ervan stelt echter hoge technische eisen en de toepassing blijft nog grotendeels beperkt tot rompen van lichte, snelle jachten en dekhuizen. Voor beslagen worden vooral roestvrijstaal, aluminium-magnesium legeringen en brons toegepast.
4.De in de jachtbouw meest toegepaste kunststof is gewapend → polyester, een thermoharder. Jachtrompen tot 24 meter lengte worden thans van dit materiaal gemaakt. Duurzaamheid, gemakkelijk onderhoud, sterkte, geschiktheid voor seriebouw en nog enkele andere aantrekkelijke eigenschappen maakten dat polyester het hout en staal voor de kleine jachten grotendeels verdrong. Voor kleine boten worden sinds enige jaren in toenemende mate thermoplasten toegepast, zoals → ABS, → polyethyleen,→ polystyreen, enz.
Vooral het ABS wekt voor boten van ca. 2 tot 6 meter voor de nabije toekomst hoge verwachtingen. In vacuüm-vormtechniek kan er een grote produktiesnelheid mee bereikt worden: één romp in 5 tot 10 minuten. Voor beslagen en andere onderdelen worden talloze kunststoffen toegepast, o.a. polyamiden en met textielvezel gewapende kunststoffen.
5.Gewapend beton wordt ook in de jachtbouw toegepast omdat men hiermee op vrij goedkope wijze en met eenvoudige middelen een romp kan vervaardigen, Het leent zich daardoor ook goed voor amateurbouw.
→ Cementboot.
