Anker - metalen apparaat, bevestigd aan een ankerketting of -tros, dat dient om een vaartuig op open water aan de bodem vast te leggen, zodat het niet kan wegdrijven. Het is zodanig geconstrueerd, dat het bij een zo klein mogelijk gewicht met één of meer handen goed in de bodem grijpt en houvast vindt. → Grondtakel.
SOORTEN ANKERS. Het CQR-(secure) of ploegschaaranker heeft een zeer grote houdkracht bij een licht gewicht, maar is aan dek moeilijk weg te stuwen; het werd speciaal voor watervliegtuigen ontwikkeld.
Bij het Danforth-anker is de stok met daaraan bevestigde handen draaibaar in het kruis gemonteerd. Een dreg heeft geen stok maar 3, 4 of 5 armen die elk een hand hebben. De driehandige dreg werd veel op vletten gebruikt, de vierhandige op verschillende oud-Hollandse visserschepen. De dreg is aan boord een lastig obstakel, maar bij de klapdreg vanwege de gelijkenis ook wel paraplu-anker genoemd kunnen de armen met handen tegen de schacht worden samengeklapt. Een hekanker is een licht anker dat vanaf het achterschip wordt uitgezet om gieren te voorkomen of het achterschip in bedwang te houden.
Een katanker is handzaam, stokloos en heeft maar één arm met hand. Het wordt gebruikt bij vastmaken aan de wal, door de hand in de grond te slaan. Het wordt ook gebruikt om een groot anker te verkatten; het wordt dan met een korte tros of ketting aan het kruis van het grote anker bevestigd. Dit samenstel heet gekat anker. Het paddestoelanker heeft één komvormige hand; in het midden daarvan is een ronde schacht bevestigd, zodat het geheel op een paddestoel lijkt. Het heeft een groot houdvermogen, wordt moeilijk losgewoeld en wordt daarom gebruikt op vuurschepen.
Ook toegepast bij rots- of koraalbodem, omdat het daarin niet zo gemakkelijk vast raakt als een anker met armen en handen. Bij plattehandankers vormen de beide armen met handen één smeedstuk; dit is zodanig draaibaar (over een bepaalde hoek aan weerszijden) aan het kruis bevestigd, dat beide handen zich tegelijk ingraven. Door deze constructie is geen stok nodig; daardoor kan de schacht in een ankerkluis worden getrokken tot de handen tegen de kluis sluiten. Veel op jachten toegepaste typen zijn het Danforth-anker en het Poolanker.
Het stokanker is een van de oudste, klassieke vormen; meestal wordt het met klapbare stok uitgevoerd. Een werpanker is een licht anker dat met de hand of met een bijboot kan worden uitgebracht, om het jacht te verhalen. Voor parachuteanker, zeeanker, → Drijfanker. Ankerbal, ook ankerhol → Ankermanoeuvre.
