Watersport A-Z

Kramer en de Bruin (1971)

Gepubliceerd op 01-05-2019

Aluminium

betekenis & definitie

Aluminium - een zilverkleurig metaal met s.g. 2,7 en een treksterkte van ca. 5 kg/mm2 (zuiver aluminium) tot ca. 70 kg/mm2 (legeringen). Blootgesteld aan lucht oxydeert het direct; het gevormde oxydehuidje beschermt het onderliggende metaal tegen verdere corrosie; echter niet tegen aantasting door zeewater.

Daarom kon aluminium pas toepassing vinden in de scheepsbouw, toen volkomen zee waterbestendige legeringen waren samengesteld. De sterkte varieert met het percentage magnesium, waarmee is gelegeerd. Voor interieurbekleding e.d. is 2% magnesium voldoende, voor bijboten, ladders, schoorstenen, 3%. Voor davits en waterdichte schotten moet echter een 5% legering worden gebruikt.

Het eerste aluminium jacht werd in 1891 in Zwitserland gebouwd, maar dat vond voorlopig geen navolging. Na de tweede wereldoorlog werden de Amerikaanse jachtbouwers overstelpt met opdrachten, doch er was een tekort aan materiaal. Daarom kochten enkele jachtbouwers grote aantalen vliegtuigwrakken op. Maar dat vliegtuigaluminium was niet geschikt voor jachtbouw. Het kopergehalte was te hoog en in het warme zoute water ontstond een galvanisch element ; het minst edele metaal, het aluminium, teerde snel weg. Zo kreeg dit materiaal een slechte naam in de jachtbouw.

Pas met de volkomen zeewaterbestendige legeringen kon het aluminium het vertrouwen terugwinnen. Dit neemt niet weg dat men vele voorzorgen moet nemen. Edeler metalen (vooral de met koper gelegeerde), hout (meestal zuurhoudend) en elektra zijn de grootste vijanden. Jachten met bronzen schroef, bronzen huidafsluiters e.d. zijn aangewezen op —kathodische bescherming door middel van een ztnk- of magnesiumanode. De voor beslagen e.d. te gebruiken metalen moeten zorgvuldig gekozen en zo mogelijk volledig geisoleerd van het aluminium worden gemonteerd. Dit geldt ook voor de loden ballastkiel van een aluminium jacht; ook de kielbouten, moeren en onderlegringen moeten volledig van het alumium casco worden geisoleerd.

De elektrische installatie moet dubbelpolig worden uitgevoerd en volledig van de romp zijn geïsoleerd. Het verven van een aluminium jacht dient meer ter verfraaiing dan voor bescherming. Vaak wordt de boot boven water niet geschilderd. Voor het schilderen van aluminium zijn speciale verfsystemen ontwikkeld; kiest men een bepaald verfsysteem, dan moet dat ook secuur volgens de instructies worden opgebracht.

Wil men onder water een koper of kwik bevattende aangroeiwerende verf aanbrengen, dan moeten op de romp eerst enige lagen isolerende verf worden aangebracht. Tegenover de in vergelijking met staal ca. 15% hogere aanschaffingsprijs van een aluminium jacht staan belangrijke voordelen: licht gewicht, waardoor lichtere motor nodig en lagere brandstofkosten, óf hogere snelheid bij een bepaald vermogen; lage onderhoudskosten; hoge restwaarde vanwege zijn duurzaamheid. Maar bouwen in aluminium is specialistenwerk, waarvoor speciale lasprocédé’s zijn ontwikkeld; enkele werven hebben zich in de bouw van aluminium jachten gespecialiseerd.→Alodiseren, → Anodiseren.