is in algemenen zin een voorwerp, dat door enig werktuig of door menselijke kracht wordt weggeslingerd: b.v. een pijl, een werp-lans, een steen, een boemerang, een kogel, enz.
In engeren zin verstaat men onder projectiel een kogel, die door de explosie van een lading ontplofbare stoffen uit een vuurwapen geschoten wordt.
De moderne projectielen, waaraan men ook wel den naam „kogel” geeft, omdat ze in vroeger tijden den kogelvorm hadden, worden thans in cylindervorm gemaakt. Men kan n.l., zonder ‘het kaliber — dat is de inwendige doorsnede — van het geschut te vergroten, zo een zwaarder projectiel gebruiken, zonder dat ook de luchtweerstand toeneemt. Maar deze langwerpige projectielen bewogen zich aanvankelijk heel vreemd in de lucht, wentelend, rechtop of in dwarse standen; zelfs wel achterste voren; z.g. dwarstreffers op het doel kwamen veelvuldig voor. Toen heeft men ingezien, dat een projectiel veel beter richting houdt en in den juisten stand zijn baan doorloopt, wanneer het een draaiende beweging om zijn lengte-as heeft (de lengte is 3 à 5 maal de doorsnede van het projectiel).
Daarom voorziet men den loop van geweren, pistolen en kanonnen van schroefvormige insnijdingen (de z.g. trekken en velden), die aan het projectiel een omwenteling om zijn lengte-as geven.
Moderne projectielen zijn; granaten, granaat-kartetsen en kartetsen. De granaat is een hol projectiel, gevuld met een ontplofbare lading, die bij een kradhtigen schok ontploft en de granaat in talloze grote en kleine stukken doet springen. De kartets, die geen ontploffingsmiddelen bevat, is eigenlijk een blikken bus, gevuld met kogels, die onmiddellijk na het verlaten van den vuurmond uiteenspringt. Zij wordt alleen voor de verdediging op korten afstand gebruikt.
De granaat-kartets of shrapnel (een uitvinding van den officier Shrapnel in 1803) is een samenvoeging van de twee bovengenoemde: zij bevat dus kogels en lading. Tevens is zij daarbij van een inrichting voorzien (de tijd-schokbuis), die het projectiel kan doen ontploffen zowel als het ergens tegenaan stoot, als op een bepaald tijdstip in de lucht, waarbij het den inhoud en de scherven in kegelvorm uitstort: bijv. achter borstweringen.
