Vasco da Gama, de grote ontdekker van den zeeweg naar Indië! Natuurlijk hebben jullie allen zijn naam wel eens gehoord, maar veel meer zul je wel niet van hem weten en daarom volgt hier zijn levensgeschiedenis.
Omstreeks 1470 werd Vasco geboren in ’t stedeke Sines, dat een 100 K.M. ten Zuiden van Lissabon aan de kust van Portugal ligt. Zijn vader was gouverneur van deze plaats. Vasco was een kranige jongen en zo viel al spoedig de algemene aandacht op den flinken jongeman. In 1496 droeg koning Emanuel den toen ruim vijf en twintigjarige» Vasco op, een tocht naar Indië te maken om Kaap de Goede Hoop. Zoals ik jullie reeds in de levensbeschrijving van Bartholomeus Diaz vertelde, was 't dezen laatsten gelukt in 1488 de „Stormkaap” te omzeilen, zij ’t dan ook bij toeval.
In Juli 1497 voer nu da Gama uit; hij zeilde om de Kaap en bereikte op 8 November het punt tot waar Bartholomeus Diaz was gekomen. Da Gama voer nu verder Noordwaarts langs de kust en bereikte in Maart 1498 Mozambique. „Niet erg vlug”, zullen jullie zeggen en dat is ook zo, maar hij had te kampen gehad met den zwaren Agulhas-stroom, die hier van NoordOost naar Zuid-West langs de kust stroomt, en had veel landingen moeten doen.
Nu veranderde Vasco zijn koers, hij verliet de kust en begon den tocht over den Indischen Oceaan in Oostelijke richting; twee en een halve maand later landde hij te Calicut op de kust van Voor-Indië. Dat was in die tijden de grote stapelplaats van Indische goederen. Tot nog toe hadden de Arabieren hier de koopwaren weggehaald, om die met schepen tot in de Perzische Golf te vervoeren. Daar werden ze overgeladen, om door grote karavanen naar Alexandrië en de Syrische havens gebracht te worden, waar de Europeanen ze dan weer per schip kwamen halen. Je begrijpt, dat die Arabieren nu juist niet vrolijk keken, toen ze Vasco’s vloot zagen. Ze begrepen heel goed, dat die Portugezen de goederen veel goedkoper naar Europa zouden kunnen transporteren dan zij.
De Arabieren stookten dan ook den vorst van Calicut tegen de Portugezen op en Vasco da Gama ontsnapte maar ternauwernood aan een moordpartij. Toch dacht de energieke man niet aan opgeven en werkelijk, het gelukte hem, na heel veel moeite, het vertrouwen van den vorst te winnen en een lading goederen mee te krijgen. In September 1499 begon de terugvaart. Groot was het enthousiasme, toen hij in Portugal terugkeerde: hij werd door den koning tot graaf verheven.
In 1502 ondernam de wakkere man een tweeden tocht; in Mozambique stichtte hij een nederzetting, sloot verdragen met enige vorsten en drong daarna door tot zelfs in Cochin-China (het zuidelijkste deel van Annam). In 1503 was hij reeds terug.
Jarenlang raakte hij nu op den achtergrond. Eerst in 1524 werd hij weer naar Indië uitgezonden, nu om er onderkoning te worden. Lang heeft hij van deze benoeming niet geprofiteerd. In ’t volgende jaar, 1525, stierf de grote zeevaarder in Cochin aan de Zuid-Westkust van het Brits-Indische schiereiland.
