Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Galnoten

betekenis & definitie

Wat galnoten of galappels zijn, weet je natuurlijk allang. Tenminste je zult die ronde, groen, roodachtig of bruin gekleurde uitwassen aan de bladeren van verschillende boomsoorten wel eens hebben gezien.

Een verleidelijk maar enigszins wreed vermaak is het opensnijden van de galnoot, waardoor je dan het kamertje te zien krijgt, waarin de jonge, nog niet volgroeide larve van de galwesp heerlijk opgevouwen lag te eten en te groeien. Nu is haar rust verstoord en moet zij onherroepelijk sterven, want zij is nog niet klaar,.om het veilige kamertje te verlaten.
De galwespen, insecten, die behoren tot de orde der vliesvleugeligen, leggen door middel van een legboor hun eitjes in de bladeren, die dan opzwellen en een beschermend huisje vormen om het eitje, waar later de larve uitkruipt, die op haar beurt weer een galwesp wordt. Bij de galnoten, waar de diertjes reeds zijn uitgekropen — deze zijn meest donkerbruin — kun je de gaatjes nog zien.
De galnoten, die je in onze bossen meestal op eikebomen vindt, zijn voor den mens niet van veel belang. Doch de galnoten van den z.g. galnoteneik, dien men b.v. in Klein-Azië vindt, des te meer. Men verzamelt ze drie maal per jaar: eerst de zwarte, voordat het insect zich ontwikkeld heeft, dan de groene, met het diertje erin, en tenslotte de witte: de lege kamertjes.
De galnoten uit Klein-Azië worden, omdat zij veel looizuur bevatten, voor verschillende doeleinden gebruikt: men bereidt er in de eerste plaats looizuur uit en trekt ze op spiritus voor het bereiden van galnotentinctuur, een geneesmiddel.
Verder gebruikt men de galnoten voor het maken van verfstoffen (zwart en grijs), van inkt, enz.