Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Defoe

betekenis & definitie

Daniël Defoe (1660 of 1661—1731) was een bekend Engels schrijver uit het begin der achttiende eeuw. Vooral als schrijver van politieke geschriften is Defoe allereerst op den voorgrond getreden.

Jullie kennen dezen schrijver natuurlijk allen door het boek, dat hij eerst op lateren leeftijd schreef en dat ook thans nog zeer veel gelezen wordt, n.l.: Robinson Crusoe. Het is in vele talen vertaald en daardoor over de gehele wereld bekend geworden.Het boek maakte zo’n opgang, dat vele schrijvers later het voorbeeld van Defoe volgden en ook boeken gingen schrijven over schipbreukelingen, die op een onbewoond eiland terecht kwamen. En jullie hebben natuurlijk allemaal in den tuin of op zolder wel eens „Robinsonnetje” gespeeld. Je weet dus alles van dit beroemde boek af. Het interessantste van de zaak is intussen, dat Robinson, de held uit Defoe’s boek, werkelijk bestaan heeft, al heette hij dan ook geen Robinson.

Het is ruim 230 jaar geleden, dat deze werkelijke Robinson zijn avonturen heeft beleefd. In een Frans boek kan men nog het onopgesmukte avontuur van Alexander Selkirk, zoals hij in werkelijkheid heette, lezen.

Hij was een Schots matroos, die in het jaar 1704 op het eiland Tuan Fernandez — een eiland voor de Chileense kust, op de breedte van Valparaiso, 700 K.M. (afstand IJsland-Shetlandseilanden) van die kust verwijderd — werd achtergelaten, na een twist met den kapitein van zijn schip. Alleen kleren, een bed, een geweer, een pond kruit, kogels, tabak, een bijl, een mes, een ketel, een bijbel en een paar gebedenboeken liet men voor hem achter. Na acht maanden was hij, zo vertelt het oude verhaal, aan de eenzaamheid gewend geraakt en toen zijn kruit op was, leerde hij met behulp van twee houten stokken, die hij tegen elkander wreef, vuur te maken. Door zijn dagelijkse jachtpartijen en zwerftochten was hij zo handig en lenig geworden, dat hij den weg over rotsen en door wouden met ongelooflijke snelheid kon afleggen. Toen hij later door een Engels schip naar de beschaafde wereld werd teruggebracht, zagen zijn redders hier menig staaltje van. Hij liep vlugger dan de jachthonden, ving geiten en bracht deze op den rug terug. Zijn voeten waren zo gehard, dat hij overal zonder pijn overheen kon lopen en later moeite had, om aan schoenen te .gewennen. Toen hij nog op het eiland was, richtte hij katten en geiten af om voor hem te dansen; toen zijn kleren verscheurd waren, maakte hij een jas en muts uit geitevellen, die hij met kleine riemen aan elkaar naaide, waarbij een spijker de naald verving.

Maar niet alleen de avonturen van Robinson Crusoe zijn waar gebeurd, ook „Vrijdag” heeft geleefd, al was het niet met Selkirk samen. Het oude boek beschrijft, hoe reeds vroeger, in 1601 een Indiaan op Juan Fernandez gedurende drie jaren een dergelijk leven heeft geleid.

Robinson Crusoe en Vrijdag hebben dus werkelijk bestaan. Misschien dat ook hierdoor hun geschiedenis een zo grote aantrekkingskracht op ons uitoefent.

< >