Voedings en Genotsmiddelen

dr. M. Wagenaar (1938)

Gepubliceerd op 26-01-2019

Tabak (eigenschappen)

betekenis & definitie

Tabak (eigenschappen) - Tabak heeft bij rooken of kauwen een kalmeerenden invloed op ons zenuwstelsel, zij beïnvloedt den hartslag en den bloeddruk en kan ook honger- en dorstgevoelens tijdelijk onderdrukken.

De tabaksbladeren hebben een lengte van 10 tot 50 cm en een breedte van 5 tot 25 cm. Sommige soorten zijn spits, andere meer afgerond aan den top. De tint kan wisselen van lichtgeel tot donkerbruin en veelal zijn de bladeren zacht behaard. Vele bladcellen zijn gevuld met kristallen van oxaalzure kalk. Vooral het dekblad is van belang, dit is het uiterlijk van de sigaar. Het moet volkomen afbranden, zonder dat er zwarte plekken overblijven, de asch moet wit zijn en vooral niet donker of grauw. In de bladeren en ook in den stengel komt een vergiftige stikstof houdende stof „nicotine” voor. Het bevatten van stikstof is een algemeen kenmerk voor de alkaloïden of giftige plantenbasen.

Het vergif is vluchtig en slechts gedeeltelijk gebonden aan appel- en citroenzuur. De bladeren kunnen zelfs tot 8 % nicotine bevatten; de geheele plant ongeveer 6 %. De nicotine die niet aan zuur gebonden is, wordt tijdens het fermenteeren grootendeels vernietigd. De rest verleent aan den rook de bekende prikkeling. Het aroma van het tabaksblad is niet het gevolg van de aanwezigheid van nicotine, maar van een aetherische olie. Nicotine heeft een opwekkenden invloed, bij overmatig gebruik echter zeer nadeelige gevolgen.

Bij lichte soorten is het gehalte nicotine in de volledig gefermenteerde bladeren 1 %; in zware tabak ongeveer 4 %. Het nicotinegehalte is dus wel maatgevend voor lichte en zware tabak, maar heeft met het aroma niets of weinig te maken. Als voorbeeld noemen wij de Syrische tabak, die door zeer lang fermenteeren bijna vrij van nicotine is en toch buitengewoon geurig, volgens kenners zelfs bedwelmend. Ook de fijne Havanasoorten zijn betrekkelijk arm aan nicotine, terwijl ze juist bekend zijn om hun geur en buitengewone kwaliteiten. De gemiddelde samenstelling van tabak wordt als volgt opgegeven: water 8 %, eiwit 6,6 %, nicotine 2 %, ammoniak 0,4 %, kaliumnitraat (salpeter) 0,9 %, vet 4,5 %, was 0,3 %, hars 7,7 %, appelzurekalium 8,8 %, citroenzurekalium 3,7 % oxaalzure kalium 2,4 %, azijnzure kalium 0,3 %, pectine 8,8 %, looizureverbindingen 1 %, suiker 6 %, ruwvezelstoffen 11 %, aschbestanddeelen 20 %, waaronder veel kaliumzouten. Goedgefermenteerde tabak bevat geen zetmeel meer, alle koolhydraten zijn in den vorm van maltose en glucose aanwezig.