Vloeken lexicon

Prof. dr. P.G.J. van Sterkenburg (1997)

Gepubliceerd op 14-11-2019

rambam, rimbam

betekenis & definitie

Het oudste citaat dat het wnt geeft, dateert uit 1929. Sanders en Tempelaars (1998) hebben evenwel een nog ouder citaat gevonden, en wel in een liedje uit 1918 van cabaretier Louis Davids.

Met rambam of rimbam kennen wij de volgende verwensingen als krijg, steek de, het rambam!, je kunt wat mij betreft de rambam krijgen. Het Bargoens woordenboek zegt er het volgende van: “Verwensing zonder duidelijke inhoud, dus vrij onschuldig? R. is een afkorting van rabbi moosjee ben maimon, de ontzagwekkende geleerde Maimonides (1135-1204), onder andere beroemd om zijn geneeskunst en filosofisch-exegetische arbeid. Behalve om de klank, die gewelddadigheid suggereert, werd de naam van deze lijfarts van verschillende sultans wellicht ook aangeroepen om daarmee de ziektes waarvoor hij ingeroepen moest worden, op te roepen.” Deze etymologie van Endt en Frerichs is niet onbetwist.

Sanders en Tempelaars (1998) houden het erop dat de verwensing uit het Jiddisch komt: “Zeker is dat een harber rambam aan het begin van deze eeuw in het Jiddisch werd gebruikt voor ‘een moeilijke plaats’, dat wil zeggen: een moeilijk te interpreteren passage in een godsdienstig of filosofisch werk. Mogelijk werd met krijg het rambam oorspronkelijk bedoeld ‘krijg een ziekte op een moeilijke plaats’.” De expressieve kracht van de /r/, /af, en /m(b)/ geven de vloek een sterke emotionele lading.

De emotionele betekenis duidt op haat, ergernis, minachting, woede en vergelijkbare emoties en kan weergegeven worden met ‘ik moet je niet meer, donder op’. Varianten van krijg de rambam! zijn krijg de rimbam! en krijg de rimram!