In de historische eedformule Gods kramp worden God en zijn spieren tot getuigen aangeroepen dat men de waarheid spreekt. Het ijdel gebruik van die formule maakt haar tot lijdensvloek, die, om anderen niet te kwetsen, verbasterd en dus afgezwakt kon worden.
De oorspronkelijke betekenis luidde ‘bij het samentrekken der spieren van Jezus aan het kruis’. In het Middelnederlands komen al de volgende verwensingen voor: de kramp vaer hem in zijn knie; de cramp moet in zijn darmen cruypen; ik wou wel dat u de kramp voer in de kaken en God gheve hem cramp in sine kaken. Met dit woord wordt de bastaardvloek gans kramp! ‘bij de krampen van God’ gevormd. Kramp is te vergelijken met lijden en komt volgens het WNT veel voor in verwensingen.
Ik citeer: “de kramp vaer hem in zijne knie” ‘moge hij kramp in zijn knie krijgen’ (Vondel), “Die onbeleefde Beest, dat de cramp moet in syn darmen cruypen” ‘dat onbeschofte zwijn, moge hij kramp in zijn darmen krijgen’ (Ogier), “Ik wou wel, dat U de kramp voer in de kaaken” ‘ik wou dat je kramp in je kaak kreeg’ (Van Halmael). Ook in het hedendaags Nederlands is kramp in verwensingen nog springlevend.
Zo vond ik in mijn enquêtemateriaal uit 1993-1994 de Vlaamse verwensing ge moe(s)t de krampen in uw kloten krijgen! Deze alliterende, volle en ronde verwensing, die tomeloze woede uitdrukt, komt vooral in het zuiden van het taalgebied voor. Dat hij de krampen krijgt! geeft uitdrukking aan een wens of verlangen van de spreker. Sanders tekent in de Volkskrant van 19 januari 1998 de volgende Haagse verwensing op: Krijg de krampen in je kuit// En de stuipen in je darmen// Kunnen vreten weer de armen. Dit lijkt mij een zeer gekunstelde eendagsvlieg, die de strijd om bekleed te worden met prestige kansloos verloren heeft.
De emotionele betekenis is natuurlijk ‘ik walg van je, donder maar op’.zie duivelskramp, gans, kloot, tyfuskramp.
