Vloeken lexicon

Prof. dr. P.G.J. van Sterkenburg (1997)

Gepubliceerd op 14-11-2019

Bavo

betekenis & definitie

Bij Sint Bavo is een eedformule waarbij de heilige Bavo tot getuige wordt aangeroepen dat men de waarheid spreekt. Het ijdel gebruik van die eedformule maakt haar tot vloek, die, om te voorkomen dat de heilige dat gebruik aan de spreker zou vergelden, verbasterd en dus afgezwakt kan worden.

De varianten die wij vonden, luiden bi sente Bave en bij sinte Bauwen. Zij zijn afkomstig uit teksten van vóór 1600 en uit gebieden die thans aangeduid worden met Vlaanderen. Dit laatste hoeft niet te verbazen.

De heilige die in deze eedformule of uitroep tot getuige wordt aangeroepen of tot interjectie gedegradeerd, is niemand minder dan Bavo van Gent (ca. 600 ca. 653), zoon van een Haspengouwse adellijke familie. Bavo is patroon van de bisdommen Gent en Haarlem.

En vooral zijn bekommernis om de armen wordt alom geroemd (Goosen 1992: 58-60). Hij wordt aangeroepen tegen kinkhoest, long- en keelontsteking en hij beschermt de oogst (Van Eijk 1994: 79).

Varianten zijn Bauwen en Bave.