egyptische godheid, die met Isis in de nauwste verbinding staat; meestal beschouwt men beiden als broeder en zuster, die met elkaar gehuwd Horus voortbrachten. Als beheerscher van Egypte trok O. het gansche land rond en verspreidde overal landbouw, maatschappelijke orde en godsvereering.
Zijn broeder Typhon sloot hem in een kist, goot er gesmolten lood in en wierp haar daarop in den Nijl. Isis zocht de kist weer op, die inmiddels over zee naar Byblus aan land was gespoeld, en hield haar verborgen; doch Typhon ontdekte haar bij- nacht, sneed het lichaam in 14 stukken, die hij naar verschillende kanten verstrooide; Isis zocht ook deze weer op en begroef ze op Philae of te Abydus (onderwereld). Daarop verscheen Osiris uit de onderwereld aan Horus en oefende hem tot een strijd tegen Typhon. Na een langen strijd wordt Typhon overwonnen. Terwijl Isis het land van den Nijl beteekent, is Osiris de vruchtbaar makende Nijlgod; meer algemeen opgevat is Isis de aarde als alvoortbrengende moeder, Osiris daarentegen de aan de aarde ingeboren groeikracht der Zon; hij is Zonne- en Nijlgod tevens, en de strijd van Typhon is een strijd tegen genoemde groeikracht. De afwisseling van dood en leven in de natuur is de levens- i loop van den god. Is het leven op aarde uit- j gebluscht, dan heerscht Osiris met Isis in de j onderwereld en in hun zoon Horus ontkiemt dan | weer nieuw leven.
