Convention nationale. Naam van een regeeringslichaam der fransche revolutie, dat bestond van 20 Sept. 1792 tot 26 Oct. 1795. Gekozen na den dag van 10 Augustus proclameerde de conventie reeds den tweeden dag van haar bestaan (21 Sept.) de afschaffing van het koningschap.
De voornaamste fracties der C waren de girondijneu (Condorcet, Vergmaud), de hebertisten (Collot d’Herbois), de bergpartij of montagnards (Marat, Dan ton, Robespierre), de vlaktepartij Na de terechtstelling van Lodewyk XVI (21 Jan 1793), op het oogenblik dat de geschillen met het buitenland steeds ingewikkelder werden en in de Veudée en in Dretagne de burgeroorlog ontbrandde, begon de meerderheidspartij, die der girondynen, haar populariteit te verhezen De C , waarin thans de bergpartij de overhand kreeg, dekreteerde op 10 Maart 1793 het instellen van een revolutionair tribunaal, en na het verraad van Dumounez, van het Comité de Salut public De girondynen, de nederlaag hebbende geleden m hun strijd tegen Marat, slaagden er in llébert te doen gevangen zetten, doch hun eigen partijhoofden werden 2 Juni 1793, onder de pressie des volks, in den kerker geworpen Terzcltdertijd kreeg de Conventie te kampen met opstand, invasie en anarchie Echter, de Vendiers werden tenondergebracht, bij Mans en te Savenay (Dcc 1793), terwijl de overwinningen hij Hondschoten en Wattigmes, de zegepralen van Pichegru aan de grenzen, van Jourdan by Pleuros (18 Juni 1794), van Moncey en Dugommier in de Pyreneeen, bet buitenland ontzag inboezemden voor de fransche wapenen. In het binnenland nam intusschen echter met de collectieve dictatuur van het Comité de Salut public, als „centre unique du gouvernement“, het schrikbewind een aanvang Op 21 Juni werd, om een einde te maken aan de girondijnsche agitatie, de constitutie van 1793, die echter nimmer in werking trad, afgekondigd. Na den dood van Marat (13 Juli 1793) werd tot de strengste maatregelen overgegaan Het proces van Marie Antoinette, de wet tegen de verdachten, de gevangenneming der 74 tegen de gebeurtenissen van 2 Juli protesteerende afgevaardigden, de terechtstelling van 21 leiders der girondijnen (21 Oct 1/93) waren de hoofdgebeurtenissen dezer bloedige periode Robespierre kou zich na zich van Hébert en Danton te hebben ontdaan, en het feest van het Opperwezen te hebben georganiseerd, als de eenige meester beschouwen Zijn wet van 22 prairial, die het tribunal révolutionnaire algeheele volmacht gaf, zelfs tegen de leden der Conventie, was hernzelven noodlottig, hij viel met vele zijner geestverwanten (9 thermidor, 27 Juli 1794) en de thermidor-reactie nam een aanvang; de wet van 22 prairial werd ingetrokken, de gelegenheidswetten werden herzien, de macht der revolutionaire comités werd beperkt Het werk der reactie werd een oogenblik door het volk onderbroken, tweemalen drong het de vergaderzaal der Conventie binnen (12 germinal en 1 prairial, 1 April en 20 Mei 1795), eischende brood, herstel der constitutie van 1793 en invrijheidstelling der gedetineerden ; de ontevredenen behielden echter slechts een oogenblik de overhand, en twaalf dagen later was het comité révolutionnaire met de terechtstelling van de laatste montagnards (leden der bergpartÿ) opgeheven De Conventie, na de royalistische agitatie in Provence en den Paryschen opstand van 13 vendémiaire jaar IV te hebben onderdrukt, nam de constitutie van liet jaar III aan, en ging 4 brumaire jaar IV (26 Oct 1795) uiteen, na een omvangrijken wetgevender! arbeid te hebben verricht (wet op de schulden en de feodale rechten, verdeeling der nationale goederen, afschaffing der slavernij m de koloniën, vrijstelling aller eerediensten en scheiding van kerk en staat, organisatie van het lager, middelbaar en hooger onderwijs, en een menigte andere republikeinsche, tegen de oude monarchistische samenleving gerichte wetten)
