in vereeniging met dien van Osnabrück ook Westfaalsche vrede genaamd, is de beroemde vrede, die op den 24sten Oct. 1648 te Munster gesloten werd, waarbij ons land vrij verklaard, de 30-jarige oorlog geëindigd, de rust in Europa grootendeels hersteld en een nieuw staatkundig stelsel gegrond werd, dat in alle latere onderhandelingen tot op de Fransche omwenteling werd gevolgd. De M., voornamelijk het werk van graaf Maximiliaan van Trautmannsdorf, kwam eerst na een zeven-jarige voorbereiding tot stand; reeds in 1641 werden te Hamburg preliminariën vastgesteld, en in 1644 vingen de eigenlijke vredesonderhandelingen aan, te Osnabrück tusschen de afgezanten van den keizer, van de rijksstanden en van Zweden, te Munster tusschen de afgezanten des keizers, van Frankrijk, van de Nederlanden en van andere mogendheden, doch zoo dat men onderling verbonden bleef en alles, wat op de beide plaatsen aangenomen was, als één verdrag aanmerkte.
Frankrijks gevolmachtigden waren de hertog van Longueville, d’Avaux en Servien; door Zweden waren Oxenstierna (de zoon des kanseliers) en Salvius gezonden, door den keizer Johann Ludwig, graaf van Nassau, de graven van Lamberg en Trautmannsdorf en de rechtsgeleerden Volmar en Crane. Onder de spaansche gezanten werden Saavedra en Brun voor de bekwaamste gehouden. De staten der Vereenigde Nederlanden zonden acht gevolmachtigden: Barthold van Gent voor Gelderland, Joan van Mathenes en Adriaan Pauw voor Holland, Joan de Knuit voor Zeeland, Godard van Reede voor Utrecht, François van Donia voor Friesland, Wilhelm Ripperda voor Overijsel, Adriaan Klant voor Groningen en de Ommelanden. Zwitserland« afgevaardigde was de kundige burgemeester van Bazel, Johann Rudolf Wetstein. De venetiaansche gezant, Contareno, en de pauselijke, Fabio Chigi (later paus Alexander VII), traden als bemiddelaars op. Adam Adami, de gezant van den vorstbisschop van Corvey, was de geschiedschrijver van het congres. Eene fraaie schilderij van den M. is door onzen landgenoot Gérard Terburg vervaardigd; naar die schilderij heeft Suyderhoef een plaat gesneden, welke in het klein in koper is nagevolgd door Fokke voor de Vaderlandsche historie van Wagenaar.
