(gr., van litè, het smeeken) is de technische uitdrukking voor een gezamenlijk smeekgebed, waarin door eenigen een reeks aanroepingen van God of van de Heiligen wordt uitgesproken, waarop de overigen telkens antwoorden met een vaste formule. Reeds bij de Joden bestond dergelijke manier van bidden, bijv.
Ps. 135 (136); vgl. „De Katholiek”, 1900, II, 425. Iedere L. begint met de grieksche aanroepingen Kyrie (Christe) eleison, Heer (Christus) ontferm U onzer. Uit deze stereotiepe gebedsformule der eerste christenen (vgl. Moll, Kerkgesch., Reg. i. v. Kyrieëlizeeren) ontwikkelde zich de huidige L. Vroeger was aan de L. steeds een processie verbonden.
Een overblijfsel van dit oude gebruik vindt men in de kath. kerk nog heden in de processies, welke op St. Marcus (25 April; Litaniae maiores) en op de Kruisdagen (de drie dagen vóór Hemelvaart; Litaniae minor es) worden gehouden onder het bidden van de Litanie van Alle Heiligen. In de middeleeuwen waren de L. zeer in zwang, doch de zucht om telkens nieuwe L. te maken leidde tot ongezonde uitingen van godsvrucht. Daarom verbood Clemens VIII (1601) voor publiek gebruik alle L„ uitgezonderd die van Alle Heiligen en van Maria (L. van Loreto; zie ald.). Deze bepaling werd door Rome in 1894 weer ingescherpt. Intusschen zijn door Rome nog 2 andere L. voor publiek gebruik goedgekeurd, n.l. die van den Naam Jesus (1862) en van ’t H.
Hart van Jesus (1899). De L. die slechts voor privaat gebruik dienen, moeten eerst door den Bisschop goedgekeurd worden (bepaling van Leo XIII, 1896).
