hertogdom en kroonland der oostenrijksch-hongaarsche monarchie (cisleithaansch gedeelte), ligt tusschen Karinthië, Stiermarken, Kroatië, Istrië en Görz en Gradisca, is een 9956 km.2 groot, met deelen der Oost-Alpen bedekt bergland, met vele merkwaardige grotten (Adelsberger grot enz.); de hoogste berg is de Krainer Sneeuwberg, 1769 m. Het land is minder waterrijk dan de naburige landen; met uitzondering van de Idria en de Wippach, die zich in de Isonzo en zoodoende in de Adriatische zee ontlasten, behooren alle rivieren van K. tot het gebied van de Save.
K. had in 1900: 508.348 inw. (meest r.-kath.) in 385 gemeenten met 3305 steden, dorpen, vlekken, gehuchten enz. Hoofdmiddelen van bestaan: land- en wijnbouw (1899: 114.645 hectoliter wijn), veeteelt, mijnwezen (ijzer, kwikzilver, bruinkool), industrie (linnenweverij, fabrikage van grove kant, flanel, wollen stoffen) en handel. K. had in 1899: 5565 km. wegen, 139 km. waterwegen, 434 km. spoorlijnen. Onderwijs: 2 gymnasia, 3 progymnasia, eenige vakscholen, een veeartsenijschool, opleidingsschool voor vrouwelijke verloskundigen. K. heeft een eigen landdag, bestaande uit den vorstbisschop van Laibach, 10 afgevaardigden der grootgrondbezitters, 8' afgevaardigden der steden en industrieplaatsen, 2 afgevaardigden van de Kamer van koophandel en fabrieken te Laibach, en 16 afgevaardigden der plattelandsgemeenten, tezamen 37 leden, die, met uitzondering van den bisschop, voor 6 jaren worden gekozen. Naar het oostenrijksche Huis van afgevaardigden zendt K. 11 vertegenwoordigers.
Het land is verdeeld in 12 districten: Stad Laibach (hoofdstad), Laibach-land, Adelsberg (in 1900: 41.913 inw.), Gottschee, Gurkfield, Krainburg, Littai, Loitsch, Radmannsdorf, Rudolfswert, Stein en Tschernembl. De landsregeering zetelt te Laibach.
