Gepubliceerd op 17-02-2021

Greenwich

betekenis & definitie

stad in Engeland, sinds 1899 een der 28 metropolitan boroughs van het graafschap Londen, aan den zuidoever van de Theems, beneden Londen (9½ km. van de Londensche brug) en aan de westzijde ten volle daarmee samengesmolten, had in 1901 als metropolitan borough 95.757 inw., en is vermaard wegens haar sterrenwacht en het voormalig huis voor invaliede zeelieden der britsche marine, De in 1675 voor rekening van Karel II in het park te G., onder 51° 28'38" N.B. gebouwde rijks-sterrenwacht (The Royal Observatory) ligt 55 meter boven den waterspiegel van de Theems, is in ruime mate van de beste hulpmiddelen voorzien en staat onder beheer van de admiraliteit. G. is bij de Engelschen en bij nagenoeg alle europeesche staten het uitgangspunt van de berekening der geographische lengten en de aardrijkskundigen nemen vrij algemeen den meridiaan van dit observatorium voor den eersten (0°) aan (0° Greenwich = 17° 39' 51" oostelijk van Ferro = 2° 20' 9" westelijk van Parijs).

Ook wordt hier dagelijks de normale tijd voor geheel Engeland bepaald; deze tijd wordt in West-Europa onder de namen west-europeeschen tijd en Greenwichtijd of spoortijd gevolgd bij het spoorweg- en postverkeer; hij verschilt met den amsterdamschen tijd 20 minuten (amsterd. tijd verminderd met 20 minuten is Greenwichtijd). Het bovengenoemde invaliedenhuis, Greenwich Hospital geheeten, een der grootste nationale instellingen in Engeland, beslaat de plaats van een oud koninklijk paleis, waarin Hendrik VIII en zijn dochters Mary en Elizabeth geboren werden en Edward VI overleed, en dat onder Willem III door koningin Mary als tehuis voor invaliede zeesoldaten werd bestemd. Het bestaat uit vier hoofden vele nevengebouwen, benoemd naar de vorsten die regeerden toen zij gebouwd werden. In 1705 namen de eerste verpleegden (Inpensioners), ongeveer 100 in getal, hun intrek in het tehuis; het maximum, 2710, werd in 1814 bereikt; daarenboven werden uit het fonds van het huis nog een groot aantal huiszittende invalieden (out-pensioners) bedeeld en ondersteund. De behandeling der in-pensioners was echter van dien aard, dat velen, hoewel van alle middelen ontbloot, de inrichting verlieten; hun aantal bedroeg in 1865 nog slechts 1400; ten slotte werd in 1869 besloten den verpleegden de keus te geven tusschen verdere verpleging in de inrichting en een geldelijke uitkeering; bij de te dier zake gehouden stemming onder de verpleegden spraken de meesten zich uit voor de geldelijke uitkeering, en de inrichting werd opgeheven en deels tot maritiem museum, deels tot een kweekschool voor de zeevaart ingericht.