een der eerste voorgangers van de apostolisch-katholieke kerk, welke gezindte naar hem ook wel die der Irvingianen wordt geheeten, geb. 15 Aug. 1792 te Annan, werd in 1810 leeraar in de wiskunde te Haddington, daarna directeur van het gymnasium te Kirkaldy, later hulpprediker van Chalmers te Glasgow en in 1822 leeraar bij de Schotsche vrije kerk te Londen, waar hij weldra de lievelingsprediker der groote wereld was. Hij sprak gaarne in den trant van de Openbaring, en leefde in de overtuiging dat het einde der dingen nabij was; ook zocht hij het geloof in de genezende kracht van het gebed te verbreiden; zijn bidstonden om hernieuwing der apostolische wondergaven en om verhaasting van de zichtbare wederkomst van Christus voerden tot de buitensporigste tooneelen van geestdrijverij en dweepzucht; ten slotte achtten de kerkelijke overheden het noodzakelijk, in I.’s doen in te grijpen; hij werd uit zijn ambt ontzet en later, wegens zijn leer van het zondige vleesch van den zondeloozen Jezus, geheel uitgestooten (1833); zijn aanhangers bleven hem echter trouw en stichtten na zijn dood een nieuw kerkgenootschap.
I. overl. 7 Dec. 1834 te Glasgow.De kern van het irvingianisme, dat met het katholicisme het absolute gezag der kerk gemeen heeft, is de leer van de aanstaande wederkomst van Christus. Om de tegenwoordige kerk tot de ontvangst van Christus voor te bereiden, heeft zij behoefte aan nieuwe goddelijke wonderdaden en aan vernieuwing van het apostelschap, van het pinksterwonder enz. De irvingianen hebben vier kerkelijke ambten, dat der apostelen, der profeten, der evangelisten en der herders. Het getal der apostelen bedraagt, evenals in de oorspronkelijke kerk twaalf. Onder de kerkelijke ambtenaren staan die der gemeente: engelen (of bisschoppen), oudsten, priesters en diakenen. De kerkelijke zoowel als de gemeente-ambtenaren ontvangen op oud-testamentische wijze de tienden van de leden.
Eerst na den dood van Irving kwam het volledige twaalftal der apostelen tot stand, en op de Kerstdagen van 1835 kon zich de nieuwe kerk op een concilie te Londen constitueeren. Op een tweede concilie, het volgende jaar gehouden, werd het besluit genomen, om naar alle deelen der wereld haar apostelen uit te zenden. Het succes was echter gering, in weerwil van de ijverige propaganda.
