1) Provincie van het koninkrijk Italië, in Lombardije, grenst ten n. aan de prov. Bergamo en Brescia, ten o. aan Mantua, ten z. aan Piacenza, Parma en Reggio, ten w. van Milaan, heeft een oppervlakte van 1637 km2., telt 302.000 inw., en is verdeeld in de drie districten Casalmaggiöre, Crema en Cremona (979 km2., 175.000 inw.), tezamen met 133 gemeenten. Het land wordt bewaterd door de Po, de Oglio en de Adda, die de zuid-, oost- en westgrens vormen, en de Serio, een zijrivier van de Adda: de bodem is ongemeen vruchtbaar; de bewoners verbouwen graan, maïs, rijst, vlas en wijn, en drijven veeteelt, (rundvee, schapen, paarden); de handel in de producten van den bodem en in vee benevens in zijde, is zeer belangrijk, de industrie echter onbeduidend.
2) Cremona, hoofdstad der prov. en van het district C., aan de Po, waarover hier een schipbrug voert, is zetel der provinciale bestuurslichamen en van een bisschop, heeft 32.000 inw., breede, onregelmatige straten, ruime pleinen en groote paleizen; een gracht, die de Po met de Oglio verbindt, gaat ten deele onder de huizen door; onder het 50tal kerken is de Dom, in 1107 in romaansch-lombardischen stijl aangevangen, de voornaamste; in de 16de eeuw bloeide hier een schilderschool ; wereldberoemd zijn nog de hier in de 16de tot de 18de eeuw gebouwde violen van Amati, Guarneri en Stradivari. C. werd door de Romeinen a/d gallische Cenomanen ontrukt en in 218 v. Chr. door romeinsche kolonisten bevolkt; na de nederlaag van den aanhang van Vitellus in 69 n. Chr., viel de stad in de macht van Vespasianus, die haar als met den grond gelijk maakte; hoewel spoedig weder opgebouwd, kreeg zij eerst in den bloeitijd der ital. vrijstaten weer eenige beteekenis; in 1322 werd zij door Galeazzo Visconti stormenderhand ingenomen; in den spaanschen successie-oorlog werd te C. op 2 Febr. 1702 de fransche maarschalk Villeroi door de Keizerlijken onder Eugenius bij een nachtelijken overval krijgsgevangen gemaakt; in 1733 werd de stad door de Franschen en Piemonteezen ingenomen, op 25 Aug. 1736 echter weer ontruimd; na de inneming der stad door de Franschen op 17 Mei 1796 kwam zij aan de Cisalpijnsche republiek, vervolgens aan Italië, in 1815 aan Oostenrijk, in 1859 weer aan Italië.
