stichter van de orde der Illuminaten, geb. te Ingolstadt 1748, overl. te Gotha 1830, was professor in eerstgenoemde stad en stichtte in 1776 de orde der Perfectibilisten, welke later die der Illuminaten werd. Hij wilde de rede in plaats stellen van den godsdienst, en eischte absolute gehoorzaamheid van zijn discipelen.
In 1784 werd de vereeniging door de beiersche regeering verboden: nu nam hij de wijk naar Gotha, waar hij raad van legatie en hofraad werd.
