Van aalmoes tot zwijntjesjager

Dr. E. Schröder (1980)

Gepubliceerd op 10-04-2020

Ontwaren

betekenis & definitie

Er is een Nederlands voorvoegsel antdat betekent: tegen. Wij hebben het over in ant-woord: tegenwoord en in de plaatsnaam Antwerpen: land dat tegen de oever geworpen is.

Het Duits kent Awt-litz: gelaat. Dit voorvoegsel is dikwijls verzwakt tot ontdoordat het weinig klemtoon kreeg. Dit onttreft men voor tal van werkwoorden aan: ontberen, ontsnappen en ook ontwaren. Maar de vorming van ontwaren is eigenaardig. In het Middelnederlands zei men namelijk ontwaer worden en dit ontwaer is ontstaan uit en(t) plus ware. Dit ware dat ook in waarnemen en bewaren schuilgaat, betekent: oplettend, attent, behoedzaam. Ontwaren wil dus zeggen: in het oog krijgen door nauwlettende beschouwing. Het Engels heeft aware voor: weet hebbend van, bewust van.