Wie het gelag betaalt moet al dan niet verdiend de straf voor anderen dragen. Het woord ‘gelag’ is de stam van het oude werkwoord geliggen (samenliggen), en had als zodanig de betekenis van: een verzameling van voorwerpen die bijeenliggen of bijeengelegd zijn.
Later kreeg dit woord de bijzondere betekenis van gelden die door een aantal mensen werden bijeengebracht, met als doel er goed van te eten en te drinken — wij noemen dat nu de pot. Hieruit ontstond ook een verwante betekenis: het gelag noemde men ook een gezelschap drinkebroers dat zich op gezamenlijke kosten (in de gelagkamer!) aan spijs en drank tegoed deed. Werd het totaal van de verteringen door één man voldaan, dan had deze het gelag (weer in de zin van: vertering) betaald.
