Latijns-Nederlandsch Lexicon

Stephanus Axters (1937)

Gepubliceerd op 26-11-2020

GENERATIO

betekenis & definitie

Teling, voortbrenging. Omnis generatio ex aliquo est, scilicet ex materia, et ad aliquid, scilicet ad formam, S. THOMAS, SUM.

C. GF.NT. in, 69, Alles wordt voortgebracht uit iets, uit de stof namelijk, en tot iets, d. i. tot den vorm.Generatio recipit speciem a termino, sicut et caeteri motus, s. THOMAS, SUM. THEOL. III, Q. 28, A. I, ARG. 4, De voortbrenging wordt, gelijk dat bij de overige veranderingen eveneens het geval is, in haar eigen aard bepaald door het eindpunt der voortbrenging, THEOL.

SUM. XXI, 38. — Generatio ... est terminus alterationis, s. THOMAS, COMMENT. IN I DE CAELO ET MUNDO LECT. 29, N° IX, Het eindpunt van hoedanigheidsverandering is voortbrenging. — Generatio est propter formam, S. THOMAS, COMMENT. IN I ANAL.

POST., LECT. 38, N° 3, Voortbrenging is het om den vorm te doen. — Dicitur ... principium generationis ipsum generans, et huic principio correspondet sicut terminus ipsum genitum. Dicitur etiam principium generationis a quo incipit generatio, et hoc modo principium vel initium generationis est privatio formae inducendae, et huic principio terminus oppositus est forma per generationem inducla, S. THOMAS, COMMENT. IN I SENT., D. 5, Q. 3, SOL., Beginsel van voortbrenging noemen we hem, die voortbrengt en tegenover hem staat als eindpunt wat wordt voortgebracht; beginsel van voortbrenging heet echter ook dat waarvan de voortbrenging uitgaat en dan is de ontstentenis van den in te leiden vorm voortbrengingsbeginsel; het tegenovergestelde uiterste, de ingeleide vorm namelijk, beantwoordt daar dan aan als uitkomst. Generationis subiectum non est id, quod generatur, sed materia eius, S. THOMAS, COMMENT. IN V PHYSIC., LECT. 3, N° 14, Subjekt van de voortbrenging is niet wat voortgebracht wordt, maar de stof. — Generationes ... et corrupiiones ex contrariis et in contraria sunt, S.

THOMAS, SUM. THEOL. I, Q. 75, A. 6, c., Voortbrenging en ontbinding gaan van één tegendeel tot het andere. — Oportet ... illud quod praeexsistit generationi esse potentia ens, actu autem non ens, s. THOMAS, COMMENT. IN I DE GENER. ET CORR., LEGT. 6, N° 7, Aan de voortbrenging moet het wezen in aanleg, niet het wezen metterdaad voorafgaan. — Generatio unius est corruptio alterius, s.

THOMAS, SUM. THEOL. 1, Q. 19, A. 9, c., Het ontstaan van het eene volgt uit het vergaan van het andere. — in omni ... generatione quod est in potentia, est prius tempore et posterius natura, quod autem est completum in actu, est prius natura et posterius tempore, s. THOMAS, COMMENT. IN I ANAL. POSTER., LECT. 4, N° 16, Bij elke voortbrenging komt wat in aanleg is wat den tijd betreft eerst, wat echter de natuur betreft laatst, wat integendeel metterdaad volkomen is komt wat de natuur betreft eerst, in tijdsopzicht daarentegen laatst. — Generatione posteriora sunt priora perfectione, Wat het laatst wordt voortgebracht is het volmaaktst. Generatio fit in instanti, Voortbrenging is ondeelbaar.—Impossibile est per generationem reiterari idem numero, s. THOMAS, SUM.

C. GENT. II, 8 3, Het gaat niet aan, dat door voortbrenging twee maal het eenlingelijkerwijle zelfde zou tot stand komen.Generatio a casu, Gevallijke teling. Generatio absoluta, Volstrekte teling. Generatio accidentalis, Bijkomstigheidsteling, bijkomstigheidsvoortbrenging. Generatio-actio, Bedrijvende voortbrenging. Generatio activa, Bedrijvende voortbrenging. Generatio aequivoca, Meerzinnige teling, wisselduidige teling. Generatio aeterna, Eeuwige voortbrenging. Generatio animalis, Dierlijke teling. Generatio artiflcialis, Kunstmatige teling. Generatio carnalis, Vleeschelijke teling. Generatio completa, Volledige teling. Generatio continua, Onafgebroken teling. Generatio contra naturam, Tegennatuurlijke teling. Generatio corporalis, Lichamelijke teling. Generatio digenetica, Digenetische teling, digenetische voortbrenging. Generatio divina, Goddelijke voortbrenging. Generatio finita, Beperkte teling. Generatio fissipara, Teling door splitsing. Generatio gemmipara, Teling door kiemafscheiding. Generatio humana, Menschelijke teling. Generatio infinita, Eindelooze teling. Generatio intellegibilis, Verstandelijke teling. Generatio intermedia, Tusschenteling. Generatio legalis, Wettelijke teling. Generatio materialis, Stoffelijke teling. Generatio media, Tusschenteling. Generatio miraculosa, Wonderbare teling. Generatio momentanea, In een oogenblik voltrokken teling. Generatio naturalis, Natuurlijke teling. In naturali generatione animalium principium activum est virtus formativa, quae est in semine, in iis, quae ex semine generantur, loco cuius virtutis in iis quae ex putrefactione generantur, est virtus caelestis corporis, S. THOMAS, SUM. THEOL.

I, Q. 71, AD I, Bij natuurlijke teling van dieren is, althans voor dieren die uit zaad geboren worden, de bevormende kracht van het zaad bedrijvend beginsel, voor dieren die uit verrotting geboren worden neemt de kracht van een of ander hemellichaam bewuste taak waar. Generatio occulta, Verborgen teling. Generatio-passio, Ondergane teling. Generatio passiva, Ondergane teling. Generatio per accidens, Bijkomstige teling. Generatio per se, Hoofdteling, hoofdzakelijke teling. Generatio perpetua, Onafgebroken teling. Generatio prima, Eerste teling. Generatio secundum quid, Teling in een zeker opzicht, voortbrenging in een zeker opzicht. Generatio simplex, Enkelvoudige teling. Generatio simpliciter, Teling zonder meer. Generatio spiritualis, Geestelijke teling. Generatio spontanea, Zelfwording, POTTERS I, in, vanzelfwording. Generatio sporipara, Met behulp van een bizondere kiemcel voltrokken teling. Generatio substantialis, Zelfstandigheidsteling, zelfstandigheidsvoortbrenging. Generatio temporalis, Tijdelijke teling. Generatio ultima, Laatste teling. Generatio univoca, Eénzinnige teling. Generatio Verbi, Voortbrenging van het Woord, POTTERS I, 157.