Propedeuse is een afkorting van het propedeutische fase waarmee het eerste jaar van het hoger onderwijs wordt aangeduid.
Sinds de invoering van het bachelor-mastersysteem in 1999 wordt de propedeuse in alle onderwijsinstellingen in Nederland en 29 andere Europese landen gehandhaafd, dit in het kader van de Europese Unie. Zo kunnen diploma's van studenten makkelijker met elkaar vergeleken worden.
De propedeutische fase is afgerond op het moment dat de student het maximaal aantal punten van zestig in het eerste jaar behaald heeft. De zestig punten is een standaard aantal voor elke studie. Bij sommige instellingen volgt er na de propedeutische fase een propedeutisch examen. Dit examen bepaalt of de propedeuse wordt toegekend. In de meeste instellingen is het zo dat wanneer een student de zestig punten heeft behaald, hij zijn propedeuse (ook wel P genoemd) heeft.
Over het algemeen moet de propedeutische fase binnen twee jaar worden afgerond, anders kan een, al dan niet bindend, negatief studieadvies het gevolg zijn. Een propedeuse geeft ook rechtstreeks toegang tot een universitaire studie en is daarmee dus vergelijkbaar met een vwo-diploma.
