dat is -, dat is niets bijzonders. Soldatentaal Ned.-Indië; tegenw. verouderd.
hamvraag, de cruciale vraag; de vraag waar het allemaal om draait. Deze uitdr. dateert uit het begin van de jaren vijftig en is ontleend aan het destijds populaire familiespel ‘Mastklim- men’, door de NCRV vier seizoenen lang (1953 - 1957) op de radio uitgezonden. De presentatie was in handen van ‘spelleider voor goede doelen’Johan Bodegraven. Van hem herinneren we ons de gevleugelde woorden aan het eind van het spel: ‘Want haalde u de ham niet uit de top, dan haalde u in elk geval uw kennis weer eens op!’ Wie het antwoord wist op de moeilijkste vraag, kreeg als hoofdprijs immers een ham! Deze vormde de top van een reeks van vijf cadeaus, tegenwoordig onvoorstelbaar nu men bij een beetje quiz gewoon met peperdure geschenken smijt. Deze radio- wedstrijd werd uitgezonden toen de televisie nog in haar beginstadium verkeerde. Meedoen aan het spel was toen nog belangrijker dan prijzen in de wacht slepen. De hamvraag is ondertussen geen eendagsvlieg gebleken. In het Amerikaans-Engels kent men de sixty-four thousand dollar question;Fransen hebben het over la question ü cent balles.
De hamvraag is, wat wil een man? (Ton Anbeek: Sisyfus verliefd, 1990)
... een grote verscheidenheid aan recepten waarbij de hamvraag is: zit mijn smaak erbij en zo ja, hoeveel uur per week. (Nieuwe Revu, 11/10/90)
Nederland benaderde in de eerste helft tegen Duitsland bij vlagen de perfectie, zodat de hamvraag zich opdringt: was het een bevlieging of een voorproefje? (De Volkskrant, 20/06/92)
Nu de hamvraag dan maar: is Bolkestein een populist? (HP/De Tijd, 24/03/95)
