pseudo-achtervoegsel met de bet. ‘gebeurtenis’ of ‘reeks van gebeurtenissen’ (meestal met de indicatie ‘plechtig’ of ‘een diepe indruk makend’); alles wat te maken heeft met iets of zich ergens afspeelt (aangeduid door hetgeen vooraf gaat).
Voorbeelden zijn het kerstgebeuren,het lottogebeuren,het televisie- gebeuren,het voetbalgebeuren(in de mond bestorven van Rinus Michels) enz. Dit modieuze cliché werd vooral in de jaren tachtig ontzettend populair (Reinsma 1984 vermeldt talrijke citaten uit de jaren tachtig). In feite dateert het van een paar decennia vroeger. Volgens Onze Taalvan juni/juli 1968 werd het woord buitengebeuren(het eerste in een lange rij) in de Nederlandse taal gelanceerd door een Neder- lands-Duitse televisieman. Het tijdschrift vermeldt er niet bij om wie het gaat, maar dit komen we moeiteloos te weten in Van Gelders Aju paraplu.Volgens de auteur gaat het om Lou van Burg, die in de jaren zestig in Duitsland een geliefd presentator was. De AVRO vroeg hem destijds om met een Nederlandse versie te komen van ‘Jede Sekunde ein Schilling’.
Dat werd dan ‘Een kwartje per seconde’, de eerste grote spelshow op de Nederlandse buis, te bezichtigen vanaf 10 april 1960. Tijdens het overschakelen naar een locatie buiten de studio werd geregeld de aanduiding l’évenément exterieurgebruikt, tot regisseur Thijs Cha- nowski op het idee kwam dit laatste te vertalen als buitengebeuren.Sindsdien werd - nog steeds volgens Van Gelder - het spel door Lou van Burg steevast aangekondigd met de woorden: ‘Klok klaar? Buitengebeuren klaar’. Met het achtervoegsel -gebeurenwerden dan later talrijke samenstellingen bedacht. Taalkundigen keuren het gebruik ten stelligste af. Onze Taalriep het bijv. uit tot het grootste wan- woord van 1986. Het Stijlboekvan De Volkskrant klasseert het onder ‘lege (of overbodige) begrippen’ en zegt duidelij k: ‘Liever niet gebruiken.’ P.J. van der Horst (Taal en Tekst van A tot Z, 1988) noemt het een ingeburgerd germanisme en keurt het alleen goed in de bet. ‘indrukwekkende gebeurtenis’ (bijv. het kerstgebeuren). Reinsma weet nog op te merken dat gebeuren voorheen enkel in plechtig taalgebruik voorkwam. Vgl. een ander modieus cliché: -gehalte. Nadat nog enkele mensen menen te moeten bijdragen tot het welslagen van de Happening en de vloer onder de deinende mensenmassa dreigt in te storten, wordt door het actie-comité het sein gegeven tot de ‘Grootse Finale’; alle medewerkers op het podium, met de rug naar het publiek brengt men ‘eer aan de doden, een ode aan de levenden’ en gaat het Grootse Gebeuren als een nachtkaars uit, verdwijnen de toeschouwers in de kille avondlucht. Het Gebeuren heeft plaats gevonden. (Jan Cremer: Logboek, 1978)
Kan er nog gras groeien waar het Nederlandse ‘hit- gebeuren’ zijn schreden heeft gezet? (Vinyl, februari 1986)
Hij zal zich aanvankelijk slechts verbazen over het conservatisme binnen het overigens zo intrigerend bevonden wijngebeuren. (Haagse Post, 20/12/86)
Daarom zal ook in Nederland het accent steeds meer op het kerstgebeuren komen te liggen. (Vrij Nederland, 02/07/94)
