Prisma van het weer

Peter Timofeeff (1993)

Gepubliceerd op 06-04-2017

Cartografie

betekenis & definitie

Wetenschap die zich bezighoudt met het samenstellen, vervaardigen en reproduceren van kaarten. De eerste wetenschappelijke benadering van de cartografie wordt toegeschreven aan de Griek Claudius Ptolemaeus.

In de Arabische wereld bouwde men voort op kennis van de Griekse geleerden en werden ook veel van hun geografische geschriften vertaald. Het resultaat was een aantal wetenschappelijk verantwoorde wereldkaarten. In China werd de cartografie op een hoog peil uitgeoefend, geheel onafhankelijk van de westerse wereld. In de Renaissance (15de en 16de eeuw) bloeide de cartografie in Europa weer op. De aanzet hiertoe werd vooral gegeven door de vertaling uit het Arabisch van Ptolemaeus' Geographia. Daarnaast maakte de uitvinding van de boekdrukkunst de vermenigvuldiging van kaarten veel gemakkelijker, zodat ook het gebruik ervan sterk toenam. De vele ontdekkingsreizen zorgden voor een snelle groei van de kennis en kartering van de wereld en deden eveneens de belangstelling voor kaarten snel toenemen, vooral bij de thuisblijvers. In 1595 verscheen in Antwerpen de eerste atlas, gemaakt door Gerard Mercator. In de 17de eeuw ontwikkelde Amsterdam zich tot het centrum van de westerse wereld voor het vervaardigen van kaarten, atlassen en globes. Wereldberoemd waren de uitgevershuizen van Hondius, Blaeu, Janssonius en Van Keulen. In de 18de eeuw verplaatste de kaart- en atlasproductie zich naar Frankrijk en later ook naar Duitsland en Engeland. De kaarten werden soberder van uitvoering, maar wel meetkundig betrouwbaarder door nieuwe ontwikkelingen in de landmeetkunde. In veel landen werd, in opdracht van de militaire overheid, begonnen met een uniforme en gedetailleerde kartering van het gehele grondgebied. Daarmee werd de basis gelegd voor de moderne topografische kaartseries waarop alle zichtbare details in een gebied staan weergegeven. De 20ste eeuw wordt gekenmerkt door toepassing van nieuwe opnametechnieken vanuit de lucht: eerst luchtfoto's en later ook satellietfoto's. Verder worden steeds meer stappen in het samenstellen en vervaardigen van kaarten geautomatiseerd.

Zie ook: projectie