Aantal land-, zee- of hemelkaarten samengebundeld in boekvorm. Als eerste atlas kan de ruim 20 kaarten bevattende Geographia van de Griek Claudius Ptolemaeus uit ca.
160 n.C. worden beschouwd. Pas in het begin van de 16e eeuw gingen kaartenverzamelaars over tot het samenvoegen van hun verzameling losse kaarten, die vaak verschillend van formaat en herkomst waren. Hierdoor zijn veel kaarten uit die tijd bewaard gebleven, die anders verloren zouden zijn gegaan. De naam atlas is ontleend aan de mythologische figuur Atlas, die de hemel op zijn nek torste en die figureerde op het titelblad van een door Gerard Mercator (1512-1594) gemaakte verzameling van 107 kaarten die in 1595 in Antwerpen verscheen. Mercator gebruikte als eerste het woord `atlas'. Bekende kaartenmakers waren Hondius, Janssonius, Blaeu en Waghenaer. De leidinggevende positie van de Amsterdamse uitgeverijen ging verloren in de 18e eeuw door de teruglopende handel en scheepvaart, en werd o.a. door de Fransen overgenomen, die sobere, maar meetkundig zeer betrouwbare atlassen vervaardigden. In Duitsland werd de moderne wereldatlas ontwikkeld, gekenmerkt door een systematische behandeling van alle werelddelen in een beperkt aantal schalen.
Zie ook: projectie
Zie ook: cartografie
