Jaarruimte is een term die wordt gebruikt om een pensioentekort over een bepaald kalenderjaar aan te duiden. Het aanvullen van de jaarruimte gaat veelal gepaard met fiscale voordelen.
In Nederland is het pensioen, het bedrag dat men maandelijks ontvangt indien men een bepaalde leeftijd heeft bereikt, opgebouwd uit verschillende delen. Naast de reguliere uitkering uit de AOW, waar iedereen recht op heeft, bouwen veel Nederlanders via een werkgever pensioen op. In sommige gevallen heeft men, door verschillende omstandigheden, niet genoeg pensioen opgebouwd via de werkgever. Dit tekort wordt ook wel de jaarruimte genoemd. Het aanvullen van het pensioen heeft bepaalde belastingvoordelen. Het bedrag dat gelijk staat aan de jaarruimte geeft aan hoeveel men voordelig kan sparen.
Om de jaarruimte te berekenen conform de voorwaarden opgesteld door overheid, dient men rekening te houden met diverse factoren. In 2015 hanteerde de Nederlandse overheid de volgende formule: jaarruimte = 0,138 * (premiegrondslag - 11.829 euro) - (6,5 x A) - F. Hierbij staat de premiegrondslag voor alle inkomsten. A staat voor Factor A, oftewel de groei van het pensioen in een bepaald kalenderjaar. F staat voor Fiscale Oudedagsreserve, dit is alleen van toepassing voor zelfstandige ondernemers.
Stel dat men als werknemer in een jaar een inkomen heeft van 50.000 met een Factor A van 562 euro. De jaarruimte is dan 0,138 * (50.000 - 11.829) - (6,5 x 562). Dit komt neer op een jaarruimte van ongeveer 1614,60 euro (0,138 * (5267,60 - 3653)). Men is hiermee in staat om de jaarruimte zelf te berekenen, het is echter gebruikelijk dat dit wordt gedaan door het pensioenfonds zelf.
