Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 17-01-2019

Tabes dorsalis

betekenis & definitie

Tabes dorsalis - ruggemergstering, is de meest voorkomende chronische ziekte van het ruggemerg. De oorzaak van de t. berust op een vroeger doorgemaakte syphilitische infectie. De afwijking bestaat in een degeneratie van die strengen van het ruggemerg, langs welke de gevoelsindrukken naar de hersenen worden voortgeleid. Zij komt in het algemeen eerst op lateren leeftijd tot uiting en wordt bij mannen vaker dan bij vrouwen aangetroffen. Waar met een zoo groote nauwkeurigheid de plaats der afwijking kan worden opgegeven, spreekt het wel vanzelve, dat ook de verschijnselen een karakteristiek beeld zullen geven.

Dit is ook inderdaad voor de hoofdverschijnselen het geval. Deze bestaan in eigenaardige gevoelsafwijkingen. Scherpe, soms schietende pijnen kunnen in de beenen optreden, een gevoel van z.g. slapen in de voeten of de handen kan langen tijd het eenige verschijnsel zijn. Als objectief verschijnsel komt hier zeer vroegtijdig het verdwijnen van de kniepeesreflex bij; terwijl heel vaak en soms ook zeer vroeg de reflectorische stijfheid van de pupil erbij komt. Deze drie verschijnselen zijn in het algemeen voldoende om de diagnose met zekerheid te stellen. Bij het voortschrijden van het degeneratieproces in het ruggemerg nemen langzaam aan ook de verschijnselen toe. De lijders krijgen in een wat verder stadium typische stoornisssen in den gang, doordat zij de spieren van de beenen niet meer goed gecoördineerd kunnen gebruiken en ook de spierkracht afneemt. Men noemt den eigenaardigen gang der tabeslijders „hanetred”.

Langzamerhand nemen de stoornissen in de spieren toe, maakt de spierzwakheid voor verlammingen plaats. Allerlei verschijnselen van de zijde van andere organen komen den vaak deplorabelen toestand der lijders nog verergeren, totdat tenslotte de ziekte met den dood eindigt. Het geheele proces kan zich over een zeer lang tijdsgewricht uitstrekken, zelfs over tientallen van jaren. De behandeling moet, indien zij niet op het lijden gericht is, dat aan elken tabes voorafgegaan is, d. w. z. een antisyphilitische behandeling is, slechts er op gericht zijn, de verschijnselen te bestrijden. In den beginne zijn de stoornissen in het loopen vaak voor een tijd met vrucht te bestrijden door systematische oefeningen. De verschijnselen van de zijde der andere organen moeten symptomatisch behandeld worden.