Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 17-01-2019

Schurft

betekenis & definitie

Schurft - is een huidziekte, die veroorzaakt wordt door de schurftmijt, Sarcoptes scabiei. Deze mijt graaft gangen in de hoornlaag van de huid, waarin ook de eieren worden gelegd. De jeuk, dien de mijten veroorzaken, is voor een gedeelte het gevolg van het vergif, dat zij produceeren. Dit vergif heeft nog de vorming van blaasjes met sereuzen inhoud tot gevolg.

De parasiet wordt ’s nachts actief, zoodat de jeuk dan sterker is dan overdag. S. wordt meest door besmetting, van mensch op mensch of via kleeren of beddegoed, verkregen. Is er eenmaal in een huisgezin s., dan worden in den regel meer huisgenooten aangetast. Hoewel de s. over bijna het geheele lichaam voorkomen kan, zijn er toch plaatsen, waar de parasiet bij voorkeur zijn gangen graaft, zooals de handen, de dijen, de geslachtsorganen. De duidelijkste gangen neemt men tusschen de vingers waar; aan het einde dier gangen kan men dikwijls den parasiet waarnemen als een fijn wit puntje. Opent men zulk een gang met een naald, dan krijgt men den parasiet er uit en is deze met ’t bloote oog waarneembaar. Is eenmaal s. vastgesteld, dan kan slechts een goed doorgevoerde schurftkuur genezing brengen. Een schurftkuur is b.v. het volgende: Eerst 15 minuten in een warm bad, waarna niet afgedroogd wordt.

Dan wordt het lichaam ingewreven met groene zeep. Slechts het hoofd (waarop geen s. voorkomt) is hiervan uitgezonderd. Dan wordt weer in het bad gegaan en gedurende 3 kwartier worden de plaatsen van de schurftgangen stevig gewreven met het zeepwater. Na afdrogen wordt het lichaam, indien de overige gezondheidstoestand of de leeftijd dit niet belet, met Perubalsem ingewreven. Dan blijft de patiënt, met ondergoed aan, een paar dagen in bed, de inwrijving ’s morgens en ’s avonds herhalend. Dan eindigt de kuur met een reinigingsbad en het aantrekken van ontsmette kleeren. Na eenigen tijd moet gecontroleerd worden, of de kuur inderdaad afdoende heeft gewerkt. — Acarusschurft, Acariasis. Deze vorm van schurft, wel roode schuift genoemd, wordt veroorzaakt door een haarzakmijt, Acarus of Demodex folliculorum.

De ziekte komt dikwijls bij den hond voor, zeldzaam bij katten, varkens en runderen en paarden. Kortharige en jonge honden worden dikwijls aangetast door dezen hardnekkigen, moeilijk te genezen vorm van schurft. Het gelukt zelden de ziekte kunstmatig van den eenen hond op den anderen over te brengen. Toch heeft in de praktijk de besmetting door onmiddellijk contact plaats. Verschillende huidziekten, zooals die dikwijls bij honden voorkomen, maken de dieren gevoeliger voor besmetting. De mijten dringen in de haarzakjes en in de daarin uitmondende talkklieren en vermenigvuldigen zich daar. Er vormen zich kale, omschreven plekken, die met schubben bedekt zijn en een roodblauwachtige kleur aannemen. Jeuk komt hierbij niet voor.

Het meest zien wij zulke plekken aan de oogbogen, de ellebogen en op de teenen, zeldzamer over het geheele lichaam. Er komt ook een vorm van acarusschurft voor, waarbij in gezwollen en roode huidplekken knobbeltjes en puisten optreden. Zulke plekken zien wij vooral aan hals, borst en binnenvlakte der schenkels. Ook bij dezen vorm neemt men weinig jeuk waar. De eenig zekere weg om den aard der ziekte aan te toonen is het microscopisch onderzoek op de langwerpige acarusmijten, die gemakkelijk te vinden zijn. Bij groote dieren is spontane genezing mogelijk. Bij honden is de vorm, waarbij puisten voorkomen, zoo goed als ongeneeslijk; de andere vorm geneest beter, doch is ook nog hardnekkig.