Quintilianus (marcus fabius Q.) - omstr. 35-96, uit Calagurris in Spanje, kwam vroeg met zijn vader, die zelf rhetor was, naar Rome en ontving er zijn opleiding. Naar Spanje teruggekeerd, kwam hij in 68 met Galba weer te Rome en was daar werkzaam als advocaat en leeraar in de welsprekendheid: hij heeft het eerst aan ’t hoofd van een openbare school gestaan met een bezoldiging (salarium) uit de keizerlijke schatkist. Gedurende 20 jaren heeft hij die school bestuurd en o. a. den jongeren Plinius als leerling gehad. Nadat hij die betrekking omstr. 90 had neergelegd, droeg Domitianus hem de opvoeding op van de kleinkinderen zijner zuster en schonk hem de teekenen der consulaire waardigheid.
Zijn geschrift De causis corruptae eloquentiae is verloren gegaan, maar wij bezitten zijn hoofdwerk de Institutio oratoria in 12 boeken, dat de algeheele vorming des redenaars behandelt: I de grammatische, II de rhetorische opleiding des redenaars, III-VII de theorie der inventio en dispositio, VIII-XI de elocutio, XII de praktijk. Hij stelt zich Cicero als voorbeeld en wil de achteruitgegane welsprekendheid weer tot dat hooge peil opheffen. Hij heeft een fijnen smaak en een nuchter en verstandig oordeel. Vooral het Xde boek is voor ons van gewicht, waarin hij een overzicht der Gr. en Rom. literatuurgeschiedenis geeft. Van zijn werk bestaan talrijke uitgaven, alsmede afzonderlijke van Boek X. Op naam van Q. staan ook twee verzamelingen Declamationes, van welke de eene uit 19 grootere schoolredevoeringen bestaat — de andere, die het tweede deel eener oorspronkelijk uit 388 stukken bestaande collectie is, 145 onderwerpen voor dergelijke redevoeringen bevat. De eerste is zeker niet van Q., maar uit den tijd van Apuleius — ook van de tweede is het hoogst twijfelachtig of zij in eenig verband tot Q. staat.
